terminów gramatycznych online
znaczenie właściwe
Język: polski
Cytaty
Kiédy jédno słowo álbo kilká do jednej myśli naléżące, máją znáczenie nie właściwe, ale przénośne, tá Figurá zowié się powszéchnié, Przenośnia (Tropus lub Translatio).
Znaczénié właściwé nazywá się to, któré wyrazowi, nadané było: znaczénié przenośné nazywá się to, któré od jednéj rzeczy do drugiéj było przeniesioné.
Poznáwszy práwdziwé zasady źrzodłosłowu, następującé Prawidła zachować w nim należy:
[...] 2. Nié zasadzać się na saméj podobności głosek, ale upatrywać podobność znaczéniá tak włáściwégo, jak przenośnégo.
PRZENOŚNY, -a, -e [...]. – Grammat. przenośny, tropicus, metaphoricus, [...]. Znaczenie właściwe nazywa się to, które wyrazowi nadane było; przenośne, które od jednéj rzeczy do drugiéj było przeniesione. Kpcz. Gr. 3, p. 71 [...].
Znaczénié włáściwé nazywá się to, które wyrazowi nadané było, np. wyráz głowa znaczy właściwie czyli piérwotnie cześć ciała, w któréj wszystkié zmysły są zebrané: w tém znaczéniu mówi się podnieść głowę, uciąć głowę.
Znaczenie w wyrazie jakim najpierwsze zowie się właściwe, wszystkie inne do niego przywiązane są przenośne [...] np. rój mówimy właściwie o pszczołach.
Jeśli zatem wyrazy mając znaczenie właściwe i przenośne, a w drugim nader obszerne i różnorodne, w skutku czego mienią się nieustannie; przeto je o tyle dla ozdoby przekładajmy, o ile umieszczeniem ich obok siebie nie zmienimy właściwości myśli.
Znaczenie, a [...] 2. lm. a sens, rozumienie: Właściwe i przenośne znaczenie wyrazu. Dosłowne, literalne znaczenie wyrażenia.
Właściwy [...] 2. istotny, rzeczywisty, ściśle związany z czym, odpowiedni, stosowny [...] Znaczenie właściwe nazywa się to, które wyrazowi nadane było, przenośne - które od jednej rzeczy do drugiej było przeniesione. Kopcz.
§ 346. W skład dość licznych spójników i partykuł wchodzą zaimki, które oczywiście tutaj utraciły swoje właściwe znaczenie: ano < a ono, toż samo w języku czeskim (Zubaty, Listy Fil. XXXVI r. 1909 str. 25 i n.), im, zanim, toli — 'czyto': toli on sławny upominek, albo pamiętne? J. Koch. Odprawa posł. gr., przedsię potem przecie, przecież [...].