Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz ojczysty

Hasło w cytatach: ojczysty wyraz, oyczysty wyraz
Język: polski
Dział: Ortografia, Leksykologia (współcześnie)
  • Część czwarta prawideł gramatycznych, wyrazotwornia: Szum/1809
  • Głoski. Znamiona. Czytanie.: Prz/1792
  • O makaronizmach: Dudz/1776

Cytaty

Są jednak niektòre okoliczności, w ktòrych możemy użyć tego sposobu, naśladując w tym Rzymian w swojej mowie Greczyzny używających. Takie są: gdy abo nie mamy wyrazòw Polskich, i choćbyśmy wyrazili, nie zrozumiano by nas: abo gdy o takich rzeczach mówić przychodzi, ktòrych ojczysty wyraz obraziłby uszy.

Jeżeli w wyrazie trzyzgłoskowym lub więcey niż trzyzgłoskowym przedostatnia zgłoska jest długa, ta sama zgłoska przedłuża się z wyraźnym naciskiem tak, jak pospolicie przedostatnie zgłoski w naszych oyczystych wyrazach.

Żeby wyraz nowo utworzyć się mający był od takiego podobnego wyrazu ojczystego na wzór innych wyprowadzony; i tak np. lepiej jest rękodzielnia niż manufaktura albo fabryka. Lepiej też jest po polsku: działolejnia niż ludwisarnia.