Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

i krótkie głoska

Hasło w cytatach: i- krótkie, krókie i, krótkie i
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

E. Brzmi jak i krótkié i ściśnioné na końcu wielozgłoskowych przed l, r, t n: p: barrael beczułka baril.

Uwaga, w liczbie mnogiéj Imión i w trzeciéj osobie słów zakończonych na ces, ehes, ses, shes, sses, xes, zes oraz w Imiésłowach zakończonych na ted, ded, dla twardégo zbiegu spółgłosek, e zupełnie zamilczyć się nie może, i dlátego brzmi niby i bardzo krótkié i ściśnioné n:p: faces twarze fesiz, he kisses on całuje hi kissiz, commanded rozkazany kommandid.

  1. Prawidło. ऋ ri, ॠ . Pierwsze wymawia się jak r, z i krótkiém, tak jednak, iż toż i, zaledwie jest słyszaném, tak jak w Angielskim wyrazie merrily.

[...] Sanskryt łączy w skłánianiu spójkowym znamię bhis we wszystkich trzech rodzajach za pośrednictwem spójki długiéj ā, w skłánianiu zaś bezspójkowym bezpośrednio s temátem kończącym się albo na samogłoski i krótkie lub długie, u krótkie lub długie, lub na spółgłoskę [...].

Zamiana krótkich i (z prasł. i y ę) u w tylne ë [...].

Dla zrozumienia bałt. u i na miejsce słow. ъ ь w starszej warstwie zapożyczeń trzeba pamiętać, że te głoski bałt. są jeszcze dziś, a prawdopodobnie i były od dawna luźne i obniżone. Por. wreszcie k.-sł. przejście krótkich i y u (po pewnych spółgłoskach) w å ä itp. (w nieakcentowanych zgłoskach w ä ě itp.).

Zresztą zaś rozwinęło się - zwykłym sposobem: słabe jь̯- przeszło regularnie w utrzymane po poprzedzającej samogłosce (prepozycji, przeczenia itp.), zaś w absolutnym nagłosie zwokalizowało się w i-, oczywiście krótkie.

Zdaje mi się z tego wszystkiego, że dla stp. języka trzeba przyjąć alternację krótkich otwartych i długich wąskich i y, pewną dyftongizację i jakościowe zbliżenie długich i y do dawnego długiego i wąskiego e, zaś pewne obniżenie i zbliżenie do krótkiego, wąskiego e krótkich i y, tylko że ani długie wąskie i y, ani krótkie otwarte i y nie doszły w swym rozwoju do samodzielnej różnej postaci jak w k.-sł.