Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo przechodne

Hasło w cytatach: przechodne, słowa przechodne
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
  • O Słowie: Malin/1869

Cytaty

[…] Jeżeli czynność jistoty przechodzi wprost na jaki przedmiot oznaczony w polskim języku biernikiem lub dopełniáczem, wtedy słowo wyrażające takową czynność nazywámy słowem przechodnym (transitivum) […].

Słowa czynne są albo przechodne albo nieprzechodne.

Słowa przechodne wyrażają działanie przechodzące na pewien przedmiot, który też w zdaniu nazywa się przedmiotem prostym albo krótko przedmiotem; np. ojciec uczy syna, brat czyta książkę, robotnik otrzymuje zapłatę, chory słucha lekarza i t. p.

Szereg nowości z wyjątkiem terminologii składniowej przynosi gramatyka F. K. Malinowskiego [...].

Nomen numerale cardinale — liczebnik główny, ordinale — porządkowy, collectivum — zbiorowy, multiplicativum — składowy, proportionale — gatunkowy, indefinitum — nieokreślny, pronomen reflexivum — zaimek zwrotny, demonstrativum — wskazujący, infinitum — nieokreślony, verbum (in)transitivum — (nie)przechodne.