Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

członek zdania

Hasło w cytatach: członek, członki zdania
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Podmiot czyli subjekt, przydatek czyli atrybut, orzecznik czyli predykat i przedmiot czyli objekt nazywamy częściami czyli członkami zdania dla tego, że one mają rzeczowe czyli rzeczywiste znaczenie w zdaniu.

Każde zdanie poboczne uważa się za jakąś część (cz. członek) swego zdania głównego, gdyż zastępuje jeden z jego członków. Wszystko, co tylko wchodzi do składu zdania, podmiot, przydawka, dopełniacz, biernik, przedmiot orzeczenia, bliższe określenie orzeczenia, itd. może być zastąpione (opisane) osobném zdaniem, które to właśnie nazywamy poboczném. Wyjątek stanowi jedno tylko orzeczenie, które się osobném zdaniem zastąpić nigdy nie daje.

— Jakie mianowicie części mowy przybierają określające dodatki (rzeczownik, czasownik i przymiotnik), — Dlaczego te trzy tylko? (...gdyż one bywają zwykle głównemi członkami zdania).

Budowa zdania pojedyńczego pod względem formy. A. Stosunki formalne członków zdania. § 297. Członki zdania mogą do siebie pozostawać w czworakim stosunku: 1) w stosunku zgody; 2) w stosunku rządu i zależności; 3) w stosunku względu; 4) w stosunku przynależności.

§ 211. Stosunek przynależności polega na miejscowym zbliżeniu członków zdania, które logicznie do sobie należą, ale ani się w niczym nie zgadzają, ani nie są od siebie wprost zależne.