terminów gramatycznych online
przytoczenie
Język: polski
zob. mowa niezależna
Cytaty
Przytoczenia te obcych wyrazów, drukowane bywały odmiennemi głoskami, a w rękopismach albo są odmiennie pisane, albo podkreślone.
Wyjątek. Jeżeli te obce zdania połączą się za pomocą spójnika, że; wtedy kładzie się przecinek np.
1 przyk. Mówił mi, że pojedzie do Warszawy. [...]
Piérwszy sposób przytaczania, Grammatycy nazwali mową bezpośrednią, czyli wprost (Oratio directa), drugi zaś, mową pośrednią, (oratio obliqva).
Używa się też dwukropek po wyrazach, po których następuje przytoczenie, wyliczanie lub objaśnienie niepołączone spójnikiem z poprzedzającém zdaniem.
[...] Kładziemy dwukropek, gdy na następujące słowa lub zdanie chcemy zwrócić uwagę czytelnika, mianowicie: a). Przed dosłowném i niezależném przytoczeniem cudzych lub swoich słów, gdy to przytoczenie wyraźnie zapowiadamy […].
§. 788. Odrębnego rodzaju są następujące trzy gatunki zdań, których ani do głównych ani też do pobocznych właściwie liczyć nie można, stoją bowiem między niemi jakby na pograniczu. Mają one to wspólnego między sobą, że je z innemi zdaniami łączymy bez żadnego węzła gramatycznego.
Najprzód zdania, złożone z wyrazów czyich, które wiernie i w tém samém brzmieniu, jak były wyrzeczone, powtarzamy po słowach, jak rzekł, mówił, powiada, itp. (położonych wyraźnie, albo domyślnych). Nazywamy je Przytoczeniami (oratio recta). np. Raz pan wyrzekł: „ta rzecz dwoją, władza i litość, jest moja." Koch.
Przytoczenia są to zdania, które zawsze są zawisłe od słów: rzekł, mówił, mówi, powiada itp. W nich przytaczamy czyjeś słowa tak wiernie, jak były wypowiedziane, np. Chrystus powiedział: "Kochaj bliźniego, jak siebie samego".
Najprzód zdania, złożone z wyrazów czyich, które wiernie i w tém samém brzmieniu, jak były wyrzeczone, powtarzamy po rzekł, mówił, powiada, itp. (położonych wyraźnie, albo domyślnych). Nazywamy je Przytoczeniami (oratio recta).
Które zdania nazywamy przytoczeniami?—
Къ главному или придаточному предложеніямъ присоединяется иногда вносное предложеніе, zdanie wtrącone, przytoczenie, заключающее въ себѣ чьи либо подлинныя слова, внесенныя безъ перемѣны; нпр. Cesarz Aleksander I, wjeżdżając tryumfalnie do Paryża, te słowa wyrzekł do tłumiącego się ludu: Przychodzę tu nie jako wróg, ale jako przyjaciel, który chce wam powrócić handel i spokojność.