Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

nieosobiście nieosobowo

Language: polski
Area: Fleksja, Składnia (Today)

Quotations

Nieosobiście, adv. 1) Gramm. impersonaliter, unpersönlicher Weise [...]. 1) Gramm. impersonellement.

Dodamy tylo jeszcze, że słowo to be połóżone bądź osobiście, bądź nieosobiście [...] tłómaczy się w Polskim przez posiłkowé, mam, miałem, n. p. I am to be at Paris to tomorrow Mam bydź jutro w Paryżu. It was to be my turn miała bydź mojá koléj.

Słowo iść ma czas przeszły szedł; nieosobiście nieużywa się.

Liczebniki bywają powodem nieprawidłowej składni, łączą się bowiem z rzeczownikami następnym sposobem. Dwa, oba, trzy, cztéry, z rzeczownikami rodzaju nieoznaczonego, zgadzają się podług ogólnego prawidła. [...] Gdy jednak te wyrazy kładą się po rzeczowniku, wtedy rzeczownik z lgo lub 4go przyp. przechodzi na 2gi; liczebnik pozostaje niezmieniony; słowo zaś, które z lszym przypadkiem zgodzić wypadało, kładzie się nieosobiście. [...] Dwa domy drewniane zgorzały. Domów drewnianych dwa zgorzało.

Gdy rzeczowniki mężczyznom służące, tworząc przedmiot zdania, łączą się z liczebnikami dwa, oba, trzy, cztéry, wtenczas spólnie z niemi kładą się w przypadku 2gim; a słowo do nich należące używa się nieosobiście. Np. Bez liczebnika. Księża idą. Z liczebnikiem. Dwóch księży idzie.

Nieosobiście, ps. 1) nieuż. nie sam przez siebie, ob. Osobiście. 2) = gram. bez wyrażenia osoby.

Osobiście, ps. [...] 2) = gram. z wyrażeniem jednéj ze trzech osób słowa: np. Pokazał mu to; nieosobiście zaś: Pokazano mu to.

UWAGA I Zdanie poboczne i wtedy skrócić można, kiedy oba zdania nieosobiście są wyrażone, n. p. Gdy się sumiennie wypełnia obowiązki, doznaje się wewnętrznego zadowolnienia = Sumiennie wypełniając obowiązki, doznaje się wewnętrznego zadowolnienia.

Czas teraźniejszy [...] Słucham [...] Ten sam czas nieosobiście. Słucha się. Czas przeszły [...] Ten sam czas nieosobiście. Słuchano Słuchało się. Czas przyszły. [...] Nieosobiście. Będzie się słuchało, słuchać się będzie.