Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska mocna

Hasło w cytatach: mocne
Język: polski

Cytaty

Z téj tabelli wypada, że następujące są: Głoski mocne: p, f, t, k, s, c, sz, cz, ch […].

Głoski słabe wyrabiają się tym samym sposobem, jak odpowiadające im mocne, z tą różnicą, że tamte wymagają mniejszéj ilości powietrza aniżeli głoski mocne, i dlatego też, że głoski te potrzebują różnéj ilości powietrza, spółgłoska słaba przy mocnéj bezpośrednio stanąć nie może [...].

Spółgłoski polskie dzielą się głównie na mocne i słabe. [...] Spółgłoska mocna jest to głoska, która utrzymuje zawsze własne swe brzmienie, takiemi są: c, ć, p, t, f, ch, k, s, ś, ż, sz, z. [...] Spółgłoska słaba, jest to głoska, która w mowie utraca właściwe brzmienie, a przyjmuje brzmienie głoski mocnej, takiemi są: b, dz, d, dź, dż, w, h, g, z, ź, rz.

Porównując jednak dokładniej np. w pierwszej parze b i p, zauważymy, że nie jest to jedyna różnica. Przy b mamy zwarcie słabsze i rozwarcie łagodniejsze, a przy p mamy i zwarcie silniejsze i rozwarcie raptowne i energiczne. Tak samo przy wszystkich innych zwartych: [głoski] dźwięczne są jednocześnie słabe (łagodne, lenes), [głoski] bezdźwięczne jednocześnie mocne (silne, fortes).

Głoski, najmniejsze elementy wymawianiowo-słuchowe. Dzielą się ogólnie na: a)dźwięczne (głosowe, słabe, lenes) i ★bezdźwięczne (niegłosowe, mocne, fortes).