Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska bezdźwięczna

Hasło w cytatach: głoski bezdźwięczne
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

Głoska. Głoski dźwięczne i bezdźwięczne.

Głoski zatem rozpadają się na : 1) dźwięczne i 2) bezdźwięczne.

Głoski, wytwarzane przez wydech bezdźwięczny, są głoskami bezdźwięcznemi.

Ze względu na czynność wiązadeł głosowych można przeto podzielić głoski na dwie klasy: 1) dźwięczne i 2) bezdźwięczne.

Przy zbliżeniu, wiązadeł głosowych prąd powietrza, przeciskający się między niemi, wprawia je w ruch drgający, dający nam wrażenie słuchowe głosu, i na tem polega najważniejszy udział krtani w mówieniu. O ile przy wytwarzaniu pewnej głoski bierze udział głos, nazywamy głoskę dźwięczną, np. przy głoskach a i z m g d, w razie przeciwnym, gdy prąd powietrza przechodzi przez krtań nie wytwarzając głosu, mówimy o głoskach bezdźwięcznych np. przy f s k t.

§ 23. Spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne.

Podając opisy spółgłosek, będziemy je przytaczali parami: b p, d t, z s, i t. d. W każdej takiej parze obie te głoski mają te same artykulacje, różnica polega na obecności lub nieobecności głosu: pierwsza głoska każdej pary ma głos, jest dźwięczna, druga [głoska] go nie ma, jest bezdźwięczna.

Głoski, najmniejsze elementy wymawianiowo-słuchowe. Dzielą się ogólnie na: a)dźwięczne (głosowe, słabe, lenes) i ★bezdźwięczne (niegłosowe, mocne, fortes).

Jeśli [...] wiązadła głosowe są oddalone od siebie, to przez głośnię swobodnie oddech przepływa, nie ma drżenia krtani, a głoski w takich warunkach wymówione są bezdźwięczne.

Językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej stanowiący pierwszy wyraz jej unifikacji od czasów Kopczyńskiego [...].

Terminologia. Głosownia: głoska (bez)dźwięczna, samogłoska przednia, środkowa, tylna, wysoka, średnia, niska, szeroka, wąska, czysta, jasna, pochylona, (nie)zgłoskotwórcza, ruchoma, dwugłoska, półsamogłoska mocna, słaba [...].