Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imię zwierzęce

Hasło w cytatach: imiona zwierzęce, imiona zwiérzęcé, imiona źwierzęce, imiona źwiérzęce, zwierzęce imię, zwiérzęcé imiona
Język: polski
Dział: Onomastyka (współcześnie)

Cytaty

4ty przypadek tylko u imion osób męzkich, kończy się jak 2gi przypadek, np. Kapitanów, u innych zaś zwierzęcych i nie­żywotnych imion zawsze jak 1wszy, np. chleby, chleby; konie, konie.

Imiona[...] Zwiérzęcé, np. wół.

Zwiérzęcé Imiona 5, ich rodzaje 7, przypádkowanié rodz. męzk. 15-36.

Z Imion żywotnych jedne zowiemy ludzkie [...], drugie źwierzęce: np. lew, zubr, ptak, wąż, ryba.

Z imion żywotnych jedne zowiemy ludzkiemi, np. pan, król; drugie [imionami] zwierzęcemi, np. koń, zając, kruk, szczupak.

1) Między imionami ludzkiemi a zwierzęcemi dwie zachodzą różnice co do rodzaju: 1) że ludzkie, będąc przez zakończenie swoje jednego rodzaju, mogą przez domyślną stać się innego rodzaju, a zwierzęce nie mogą. 2) Że w liczbie mnogiéj imiona ludzkie, rodzaju męskiego, zachowują pospolicie swój rodzaj, np. dzielny żołnierz, dzielni żołnierze; zwierzęce zaś przechodzą pospolicie do rodzaju żeńskiego, np. dzielny koń, dzielne konie [...].

[...] Imiona zwierzęce rodzaju męskiego mogą, z zachowaniem rodzaju, kończyć się w tym przypadku na kształt imion ludzkich, na owie, np. ptaszkowie, skowronkowie, bocianowie. Wolności téj wtenczas tylko użyć można, gdy w zwierzętach opisuje się przymiot z ludźmi pospolity, jako to cieszenia się, gniewania itd.

Imiona źwiérzęce idą zupełnie wedle wzoru nieżywotnych we wszystkich trzech liczbach: tylko że 2gi i 4ty Skł. pojedyńczéj kończy się zawsze na a np. charta, muła, ogara i t. d.

Jest wiele imion żywotnych, tak ludzkich jak zwierzęcych, które pod jednym i tym samym zakończeniem oznaczają oboją płeć.

Tylko ksiądz i wszystkie zakończone na ec, jeżeli to są osobowe lub też zwierzęce imiona, formują jak gdyby należały do pierwszego wzorca, Vty przyp. na e: księże, ojcze, kupcze, głupcze, szewcze.