Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imię powszechne

Hasło w cytatach: imiona powszechne, imiona powszechné, powszechne, powszechne imiona
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)
  • Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O imieniu: Nał/1774
  • O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
  • Zbiór abecadłowy rzeczy: DwBg/1813

Cytaty

P. Wiele jest Rożnic czyli Szczegolności Jestotnych Imion? O. Jak Grammatycy pospolicie uczą jest ich trzy: Imiona Powszechne lub Ogolne (Noms généraux) inaczej się zowią Imiona spolne albo Nazywające (communs lub appellatifs). Imiona Zbiorne (les Noms Collectifs). Imiona Własne (les Noms Propres.

P. Co to są Imiona Powszechne, Pospolite lub Nazywające? O. Są te co wyrażają rzeczy czyli Jestot Wzory Ogolne i powszechne, to jest Wzory ktore wiele rzeczy pokazywać mogą, rzeczy, mowię do siebie podobnych. Jako to: Imie Ange Anioł pokazuje wszystkich Aniołow, i ich wzor w myśli mojej stawia.

Rzeczowniki (Substantiva), przez wzgląd na ich znaczenie, dzielą się na 11 . następujących gatunków, które się tak nazywają:

1) Imiona właściwe (Nomina propria), które tylko jednym osobom, albo rzeczom służę, np. Zamoyski, Polska, Francja, Ameryka, Jowisz, Poznań, Berlin, i t. d.

2) Ogólne (Nomina appellativa), które wielu, ale nie wszystkim służę, np. Officer, Jenerał, Sędzia i t. d.

3) [Imiona] Powszechne, które wszystkim służą, np. zwierzę, śmiertelny człowiek i.t. d.

Imiona [...] Ogólné i powszechné, np. wielé, wszystko.

Powszechne Imiona, 5.

Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].

Nomen substantivum proprium — imię, miano jestotne, istotne (s. 111), własne, appellativum — powszechne, ogólne, spólne, nazywające, pospolite, collectivum — zbiorne, abstractum — odciągnione (s. 229), adiectivum — dodane.