Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

język czeski

Hasło w cytatach: czes., czeski
Język: polski
Dział: Ogólnojęzykowy (współcześnie)
  • Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
  • O Słowie: Malin/1869
  • O pismowni w języku polskim: Prz/1816
  • O wyśpiewni języka polskiego: Prz/1816
  • Wstęp do Głosowni. - Język słowiański i jego narzecza. - Abecadło wszechsłowiańskie. - Podział mowy odnośnie do Głosowni.: Malin/1869
Definicja współczesna

język czeski

Cytaty

Choć zaś Uczony Nejedli, Przełożyciel pierszej Rapsodyi Ilijady Homerowskiej na Język Czeski, pismuje przez Z: Zpiew, jednak u nas Polakow musi tu bydź naczalne S zostawione.

Język Czeski i wiele Razgoworek Słowiańskich, jako przywykłe nacizkać każde słowo na złodze pierwakowyj, czyli szczepowyj, a wszystkie złogi, po nij w temże słowie następujące, krotko i zbiegowo, nakształt Daktylow lub Pirrychow wymawiać.

Narzecze narodu najbliżej z nami spokrewnionego nazywać będziemy językiem czeskim; nasze zaś lechickie, zostające w najściślejszym związku gramatycznym i fonetycznym s piśmienną mową starożytnych Słowian, językiem polskim, którego zatym bez gruntownej i dokładnej znajomości starosłowiańskiego języka gruntowne, dokładne i umiejętne poznanie i zbadanie jest zupełnym niepodobieństwem.

Forma nijaká liczby mnogiéj na a zaginęła w dzisiejszéj polszczyznie, jakkolwiek jistnieje w starosłowiańskim i czeskim […].

Natomiast w znaczeniu ‘gorący’ jest tylko w czeskiem, słoweńskiem (górək) i w polskich narzeczach, zatem twór drugorzędny do gorać, gorący itd.

Pominąwszy dialektyczne przejście ą w wąskie ȯ u itp., czego śladów t. j. osadu w języku kulturalnym nie widać, mamy tę oboczność dwojakiego pochodzenia: a) nie tylko pralechicką, ale już prasłowiańską, b) polegającą na wpływie języka czeskiego.

W kadzielnica <= kadzidlnica (podobnie w czes.) itp.