Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

skłaniać się spadkami, skłaniać się w spadkach

Hasło w cytatach: się skłaniać, skłaniać, skłaniać się, skłaniać się spadkami
Język: polski

Cytaty

Declinare – skłaniać, declinatio – skłonienie, staczanie.

SKŁANIAĆ SIĘ gram. declinare in grammatica postąpić (!), skłaniać się, staczać się, ułożyć, ustanowić, vide Calepi R N5v (md). Zob. KŁANIAĆ SIĘ.

Sczęsny [...] rodzáju wszelkiego. Liczby jednej, Wyobráżenia prostego, Spadku miánującego [...] co się skłánia ták. Miánującym ten i tá i to szczęsne.

FElix [...] Generis omnis, Numeri singularis, Figurae simplicis, Casus nominativi [...] quod declinabitur sic. Nominativo hic et haec et hoc felix.

Ja namiástek zámierzony, rodzáju wszelkiego, liczby jednej, wyobráżenia prostego, osoby pierwszej, spadku miánującego, ktory się skłánia ták. Ja mojego mię ode mnie.

EGo pronomen finitum, generis omnis, numeri singularis, figurae simplicis, personae primae, casus nominativi, quod declinabitur sic. Ego mei vel mis mihi me à me.

FElix [...] Generis omnis, Numeri singularis, Figurae simplicis, Casus nominativi [...] quod declinabitur sic. Nominativo hic et haec et hoc felix. Sczęsny [...] Rodzáju wszelkiego/ Liczby jednej/ Wyobráżenia prostego/ Spadku miánującego [...] co się skłánia ták. Miánującym ten i tá i to szczęsne.

EGo pronomen finitum, generis omnis, numeri singularis, figurae simplicis, personae primae, casus nominativi, quod declinabitur sic. Ego mei vel mis mihi me à me. Ja namiástek zámierzony/ rodzáju wszelkiego/ liczby jednej/ wyobráżenia prostego/ osoby pierwszej/ spadku miánującego/ ktory się skłánia ták. Ja mojego mię ode mnie.

Imie, (Nomen), Zaimek (Pronomen), Słowo (Verbum), Uczestnictwo (Participium) [...] skłaniają się spadkami, albo sprzęgają się Osobami; (Declinantur per casus, vel coniugantur per modos et tempora).

Te przekładania [...] zlewne skłaniają się we wszystkich spadkach: Передмѣстїе, przedmieście, nередмѣстя, przedmieścia. [...] A rozdzielne przekładania rządzą tylko pewnemi spadkami: передъ мѣсто, przed miasto, передъ мѢстомъ, przed miastem.

Skłaniają się, jako to: лоскутье, лоскутья, лоскутью, лоскутьемъ

PIERWSZE Skłonienie zamyka w sobie trzy Zaimki, Я, ты, себя siebie, które skłaniają się na podobieństwo imion istotnych (substantivorum).

[ Первое склоненїе содержитъ въ себѣ три мѣстоименїя, я, ты, себя, которыя склоняются на подобїе именъ существительныхъ. Łomonosow, 1757, § 429. Второе склоненїе содержитъ въ себѣ протчїя мѣстоименїя, склоняемыя на подобїе именъ прилагательныхъ.Łomonosow, 1757, § 430. ]

Вашъ wasz, skłania się jak Нашъ.

[Вашъ склоняется какъ Нашъ. Łomonosow, 1757, § 431. ]

Jednak nierzadko w małej liczbie z bliskim istotnym zgodnie skłaniają się: Мой Отецъ и Мать , mój Ociec i Matka.

[ Соединенныя существительныя имена требуютъ именъ прилагательныхъ, мѣстоименїй и нарѣчїй множественныхъ: Касторъ и Поллуксъ, рожденные отъ Леды. Любезные мои́ Цицеронъ и Виргилїй. Однако нерѣдко единственное число въ ближнимъ существительнымъ согласно склоняется. Мой отецъ и мать, братъ и сестра моя. Łomonosow, 1857, § 465.]

Liczebnik tyśąc w połączeniu z liczebnikiem dva, tak jak jinne rzeczowniki w tym samym położeniu, nie przechodzi do liczby podwójnéj, i skłániá się w liczbie mnogiéj […].

[...] Nakoniec jimiesłów przeszły przybierá nie tylko końcówki rodzajowe, ale także na wzór form przymiotnikowych pojimek j, ja je i skłániá się zajimkowo, co má miejsce z jimiesłowem był, s którego urábiámy formy pojimkowe na rodzáj męzki były, na rodzáj żeński była, na rodzaj nijaki byłe; w liczbie mnogiéj używámy tylko w niektórych skłonnikach formy pojimkowéj dla uniknieniá dwuznaczności [...].

Tak te rzeczowniki skłaniamy, jak gdyby to były wyrazy IIgo deklinacyi téj wzorca, a nie deklinujemy ich w duchu zasad Igo wzorca, do którego one należą.