terminów gramatycznych online
słowo średnie
Język: polski
Cytaty
Słowo [...] względęm zupełności, jest Obfitującé, Defektowé, i Średnié.
[Słowo] Średnié. po Fr. Médiocre, jest, któré według, jednéj tylko kóniugácyéj ma zupełnie po jednej formie, we wszytkich osobach.
Srzednie słowo kończy się jak czyniące, i znaczy czynność od jednej rzeczy do drugiej nieprzechodzącą: сплю spię, хожу chodzę.
Wzajemne słowo, staje się z czyniącego albo śrzedniego słowa, i СЬ, albo СЯ, się; znaczy wzajemną dwóch czynność. Борюсь chodzę zapasy, знаюсь znam się.
Srzednie słowa sprzegają się, jak czyniące, думаю myślę, думаешъ myślisz, думалъ myślał, думай myśl, думать myślić, i tam dalej.
Srzednie słowa mają ucześnictwa podobnego z czyniącemi skłonienia: спящїй spiący, ходящїй [...] ходящаго chodzącego.
Słowo śrzednie przed sobą i po sobie może mieć spadek mianujący.
Słowa, co do znaczenia, dzielą się na pięć rodzajów: [...] IV. Śrzednie, które się czasuią śrzednio, a znaczą czynnie i biernie.
Quotuplex est verbum? wielorakie jest słowo? ratione conjugationis, względem złączenia albo sprzążenia, duplex, dwojakie, analogum, rowne, ùt video, jako widzę, et anomalum, i nierowne, ùt sum, jako jestem, fero, noszę, item est triplex, znowu jest trojakie, abundans, obfitujące, defectivum, niedostatnie, et medium, i śrzednie.
[...] Zresztą, łacińskie formy bierne początkowo musiały oznaczać to samo, co greckie słowa tak zwane średnie (verba media), w których końcówce tkwi zajimek zwrotny se [...], którego s przemieniło się w r, tak że amatur znaczyło pierwotnie amat se (koɦa śeɓe). Słowa téż greckie, tak zwane średnie i sanskryckie formy słowa, tak zwane atmanaepadam, zawiérają w końcówce form typtetai za typtetahi, tudatae za tudatahi, zajimek se, si, którego s przemieniło się w h i znikło pomiędzy dwiema samogłoskami. Formy te typtetai, sanskryckie tudatae, znaczą po polsku ɓije śę, tłuze śę, s tą różnicą, że polskie śę, dodane do form czynnych ɓije, tłuze, pisze się osobno, formy zaś typtetai, tudatae są formami jédnolitemi [...].