Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

eufonia

Hasło w cytatach: eufonija, euphonia
Język: polski
Geneza: łac. euphōnia < gr. euphōnía 'dobry głos; piękne brzmienie'
Dział: Semantyka (współcześnie)
EJP 1991, 78 Definicja współczesna

Eufonia polega na tendencji do eliminowania trudnych do wymówienia połączeń fonetycznych poprzez rozbijanie ich za pomocą różnego typu głosek wstawnych.

Cytaty

Że zaś dopiero on[e] wymieniamy, to się dzieje dla Euphoniej, pisząc Affectus, Assideo, Collega, Illustris, Sufficio.

Lecz te poszukiwanie zajmują tylko małą liczbę uczonych etymologów, którzy powinni być obeznani z zasadami umiejętności etymologicznéj, znać powinowactwa głosek, umiéć odróżnić jądro słowa od cząstek przyrosłych, i wiedziéć, jakich zmian w przekształceniu słowa mogła wymagać eufonia języka.

E; samogłoska do wymówienia najłatwiejsza, 364. Zamieszcza się dla eufonii, 141, 219, 348, 427.

Budowa, rozwój i udoskonalenie języka polskiego poléga na zasadach dźwięczności (eufonii, harmonii).

Po trzecie tłómaczą ci gramatykarze znamię a jako spójkę i tam, gdzie go eufonija nie tylko nie wymaga, ale mu się nawet sprzeciwia n. p. zielenie-ję, według ich zdania zam. zielenie-j-a-m; tu a jako spójka między źródłosłowem zielenie- a końcówką osobową -m nie tylko jest oczywiście niepotrzebne, ale sprawia nawet kakofoniję, powstaje bowiem tym sposobem zielenie-a-m czyli zielenie-ę.

Do niewzorowości form słównych przyczyniać się może także niekiedy instynktowy popęd do eufoniji czyli miłodżwięku.

Przed przyrostkiem każda samogłoska jest dobrą, byleby tylko świeżo powstający wyraz był podobny do już dawniéj urobionych (analogia), a przytém też ani ucha ani języka nie targał (eufonia).

Eufonia [..] «przyjemne brzmienie, przyjemny dźwięk»: Spotkawszy chłopaka mówiącego po genueńsku, to jest zjadającego połowę głosek dla eufonii, ledwie się z nim potrafiłem rozmówić. KRASZ. Kartki, 229.