Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wzgląd gramatyczny

Hasło w cytatach: wzgląd, względy, względy gramatyczne
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Przyimek kładzie się przed imieniem dla oznaczenia stosunków, i różnych względów między rzeczami, np. W świecie bez nauki trudno o kawałek chleba.

Stopnie [...] Wyższy, gdy wyraża podwyższenie przymiotu wynikające z porównania względów (4). między dwiema abo więcej osobami lub rzeczami: syn pilniejszy od córki.

(4). Wzgląd uważany w znaczeniu grammatyczném, jest-to stosunek wyrazu do myśli, albo wyrazów do wyrazów, podobnie jak rzeczy do rzeczy co do swych własności.

Przyimki rządzą jednym lub kilką spadków, dla tego że jedne oznaczają jeden, a inne kilka oznaczają względów.

Jak w odmianie koniugacyi są nazwy na różne względy (sposoby, czasy itd.), tak téż w odmianie Czasowników powinny być nazwy na różne odcienia głównego pomysłu.

W odmianie Czasowników polskich zachodzi sześć względów: strony, sposoby, czasy, liczby, osoby, i rodzaje.

Zamiast przysłówkowych określników można użyć rzeczownikowych ze słówkami, które pewien wzgląd czyli stosunek do rzeczy wyrażają […].

Rzeczowniki tak w liczbie pojedyńczéj jak i mnogiéj mają pod siedṁ zakończeń, na wyrażenie siedmiu stosunków czyli względów, w jaki się jedna osoba lub rzecz względem drugiéj znajdować może. Te względy nazywamy przypadkami.

ФРАЗЫ, ПРЕДСТАВЛЯЮЩIЯ ВАЖНѢЙШIЯ СВОЙСТВА ПОЛЬСКАГО ЯЗЫКА ВЪ ОТНОШЕНIИ ГРАМАТИЧЕСКОМЪ. Wyrażenia, okazujące ważniejsze własności polskiego języka we względzie gramatycznym.

Powiedz kilka krótkich przykładów z przyimkami — i objaśnij wyraźnie stosunki i względy wyrażone przyimkami! —

Podobnie jak orzeczenie także i podmiot myśli może być wyrażony podmiotem zdania, złożonym z jednego wyrazu, albo też złożonym z kilku wyrazów (w zdaniu rozwiniętym). Np. Słowo stało się ciałem. Koronę da nam ten rycerski bój. Romanowski. Ze względów gramatycznych (składniowych) jeden z tych wyrazów, a mianowicie najważniejszy, nazywamy podmiotem właściwym, resztę zaś wyrazów określeniami podmiotu właściwego.