Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek zwrotny

Język: polski
EJO 1999, 665 Definicja współczesna

Zaimek zwrotny. Wyrażenie, które pełni funkcję anaforyczną - w wypadku koreferenci i - do wcześniej użytego innego wyrażenia: zaimka osobowego 1 i 2 os. lub rzeczownika. Pod względem funkcjonalnym stanowi zatem kontekstowy wariant z. osobowego w funkcji anaforycznej [...].

Cytaty

W późniejszych czasach, kiedy już pojmowano własność osobistą, [...] kiedy potrzeba była wyrażenia zwracania się czynności i działania na przedmiot lub osobę działającą, utworzył się i inny zaimek po grammatycznemu zwrotny nazywany siebie, np. kto chciał wyrazić, że kocha swoje ja [...], powiedział ja kocham siebie.

Zaimki zwrotne pokazują, że działanie jakiéjś osoby do niéj się saméj odnosi.

[Zajimki] Zwrotne Siebia, Sobie, Siebie, Się, Sobą, w Sobie. Nieokreslne: Ktokolwiek, którykolwiek i t. d.

Jest wreszcie jeszcze tak zwany zaimek zwrotny: siebie, się, używający się wtenczas jedynie, kiedy jaką czynność, lub stan odnosimy do siebie samych, np. (ja) chwalę się [...].

Мѣстоименія бываютъ: […] Возвратныя, [zaimki] zwrotne, показывающія, что лицо или предметъ производитъ дѣйствіе самъ на себя. Возвратное мѣстоименіе есть одно, siebie или się напр. kocha siebie samego. Uważają się za rozumnych.

Ze względu na znaczenie dzielimy zaimki na: a) osobowe (ja, ty, my, wy...), b) zwrotne (siebie, sobie, się ...), c) dzierżawcze (mój, moja, moje...), d) wskazujące (ten, ta, to, on, ów, tamten...), e) względne (który, która, które, jaki...), f) pytające (jaki? który?...), g) nieokreślne (ktoś, czyjś, jakiś...).

Do form strony czynnej dodaje się zaimek zwrotnysię.

Zaimek zwrotny (relexivo)

se (się) — używa się, gdy zwracamy się do 3-ej osoby [...].