Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imiesłów bierny czasu przeszłego

Hasło w cytatach: imiesłów czasu przeszłego bierny, jimiesłów bierny czasu przeszłego
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)

Cytaty

O formowaniu imiesłowów biernych, czasu przeszłego nieosobistego i rzeczowników słownych. Imiesłów czasu przeszłego bierny […] mają tylko słowa czynne biernie wzięte. Imiesłów ten kończący się na any, ony, ęty, formuje się od czasu przeszłego, zamieniając zakończenie 3ciéj osoby l. p. tego czasu, w jednych na ny, w drugich na ony, ona, one, a w innych na ęty, ęta, ęte, z stosownemi odmianami [...]. I. Imiesłów na any formuje się, w zakończeniu 3ciéj osoby czasu przeszłego, ł zamieniając na ny. Ten imiesłów mają 1) Słowa czynne, mające przed miękką spółgłoskę [...]. 2) W tymże 140. §fie pod liczbami 2, 4, 5, 6, 7, [...], 9, 10, 11, umieszczone zakończenia; także niektóre z należących pod liczbą 12stą i te, których zakończenie pod liczby 14 i 16 jest podciągnięte [...] 3) Wszystkie słowa formy 4téj, mogące mieć ten imiesłów, kończą go na any [...]. II. Na ony mają: 1) Słowa formy 1wszéj i 2giéj, które go tym sposobem formują, że, po odrzuceniu zakończenia ił, ył, przybierają ony, przed którém takie się robią zamiany głosek, jakie miały miejsce w czasie teraźniejszym [...]. 2) Słowa formy 3ciéj, które przed ł mają jaką spółgłoskę, prócz ch i c [...]; i tu miękczy się z stosownemi odmianami [...] przed samogłoską o, stojąca spółgłoska [...]. III. Mają na ty. 1) Zakończone na nął, czynne jednozgłoskowe [...]. 2) Wyliczone w §. 140 pod liczb. 8. [...]. 3) pod liczbę 15. rzeczonego §fu należące [...]. 4) które w czasie przeszłym przed ł głoskę r mają [...]. IV. Mają ony i ty. Pochodzące od słów cofnął, dźwignął, garnął, mknął [...].

Imiesłowy bierne odmienne.

Czasu przeszłego. Już nam znajomy.

Czasu przyszłego. Składa się z powyższego imiesłowu, z jakiego słowa posiłkowego [...].

Imiesłów [...] czasu przeszłego [...] bierny (odmienny) wygrawszy.

Imiesłów bierny czasu przeszłego, wyrażający rzeczywistość jakiéj czynności istotnie zaszłą, np. bity, kuty, wyzuty, kochany, stworzony, ciągniony albo ciągnięty.

Jak w sanskrycie, tak i w języku polskim są dwie końcówki jimiesłowu biernego czasu przeszłego, a temi są pogłosy t, n […].

Imiesłowy są różne według znaczenia słów. […] Imiesłów bierny czasu przeszłego na any, ony, ty [...].

Imiesłów bierny czasu przeszłego, np. bity, kuty, kochany.

IMIESŁÓW BIERNY CZASU PRZESZŁEGO, wyrażający rzeczywistość jakiéj czynności istotnie zaszłą, np. bity, pojęty, kuty, wyzuty, kochany, stworzony, ciągniony albo ciągnięty.

Imiesłowy: [...]

Czasu przeszłego:

a) zaprzeszły: bywszy,

b) przeszły: był, -a, -o, (byly, -a, -e),

c) bierny: byty, -a, -e, (przebyty, odbyty).