Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słoworód pochodzenie wyrazu

Język: polski
Dział: Etymologia (współcześnie)

Cytaty

Słoworód, jest częścią Grammatyki 1, dwojako się rozumiéć może 129, 130: cztery są słoworody czyli początki słów 131-138.

Autor Słownika Polskiego mówiąc o słoworodzie, gruntownie dowodzi w Rozdz. II, że samogłoski w językach nie są zasada etymologii, że podpadają wielkiéj zmianie osobliwie u Słowian.

Zacieranie etymologii (słoworodu) czyni język niezrozumiałym i bezzasadnym.

Gramatyka ma tedy: [...] c) Gramatyka ma obeznać nas po części z bogactwem języka tak w odmianach, jako też w przemianach słów przez poznanie słoworodu czyli etymologii […].

Przemiany samogłosek, od niczego zewnętrznego niezawisłe będziemy nazywać postąpieniem samogłoski (Lautsteigerung). [...]

*Właściwą sferą, gdzie się to postąpienie pojawia, jest słoworód, t.j. wywód wyrazów jeden z drugiego i ze wspólnego pierwiastka.

Są to substantiva verbalia, abstracta, collectiva, słowem rzeczowniki ogólnego znaczenia, których słoworód językoznawstwo dzisiejsze tłómaczy w ten sposób, że ma to być zrost imiesłowu biernego (ukryty, kochany) albo tematu rzeczownika pierwotniejszego, pozbawionego swojéj końcówki (np. włos, mur) ze „suffixem" ije, nadąjącym rzeczownikowi takiemu to ogólne (zbiorowe, oderwane itd.) znaczenie.