Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

języki pokrewne

Hasło w cytatach: pokrewne języki
Język: polski
Dział: Etymologia (współcześnie)
  • Kilka słów o etymologii właściwej jako sprawozdanie o niniejszej pracy złożone: Trz/1865
  • Nauka I. O wyrazach, zgłoskach i głoskach: Sier/1838
  • Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
  • Wstęp: Kr/1897
  • Źródłosłowy rzeczowne i przymiotne: Trz/1865

Cytaty

Nareszcie języki, chociaż odmienne od siebie i obce jedne względem drugich, ale mające spólne czyli jedno i toż samo pochodzenie, [językami] pokrewnemi nazywamy.

[Zygmunt Sawczyński] A że i w swojskich wyrazach nieraz dopiéro cofnięcie się wstecz, w przeszłość lub odniesienie do języków pokrewnych wyjaśnić może nieraz pierwiastek, pochodzenie i znaczenie wyrazu, tego nie potrzeba szczegółowo dowodzić.

Przyrostek -as tworzy w pokrewnych językach nie tylko takie imiona jak w polskim, ale służy także w sanskr. i łać. do tworzenia wyrazu bezokolicznego.

Język polski należy do gromady zachodniej języków słowiańskich. Język ten podobnie jak każdy język żyjący, rozpostarty na obszerniejszej powierzchni krajów, obok znamion charakterystycznych, wyróżniających go od innych języków pokrewnych, posiada jeszcze w granicach własnego obszaru gieograficznego pewne różnice w wymawianiu dźwięków i form wyrazów, przywiązane do pewnych okolic i uwydatniające się szczególnie w mowie życia powszedniego.

Język polski należy do gromady zachodniej języków słowiańskich. Język ten podobnie jak każdy język żyjący, rozpostarty na obszerniejszej powierzchni krajów, obok znamion charakterystycznych, wyróżniających go od innych języków pokrewnych, posiada jeszcze w granicach własnego obszaru gieograficznego pewne różnice w wymawianiu dźwięków i form wyrazów, przywiązane do pewnych okolic i uwydatniające się szczególnie w mowie życia powszedniego.

Język, a, lm. i [...] b) przen. narzędzie mowy, mowa, możność mówienia, dar słowa, wymowa, wysłowienie [...] d) mowa ludzka, mowa narodu: Umiejętność języka. [...] J. polski, francuski, cygański. Języki wschodnie. Władać, mówić językami. J. umarły a. martwy, X nieżywy (= którym już jako ojczystym nie mówią obecnie). J. żywy a. żyjący (= którym mówi obecnie żyjąca narodowość). J. bogaty, ubogi. Języki pokrewne, pobratymcze, jednoszczepowe. J. pierwotny a. prajęzyk. Języki pochodne. Nauka, gramatyka, historia języka. [...] Wykładał języki słowiańskie. J. rozdzimy, ojczysty, macierzysty, swój, obcy, cudzoziemski. Języki starożytne, nowożytne. Przen. sposób wysłowienia, środek wyrażenia czego, porozumienia ś., styl: Przemawiał do ludu językiem ludu. Przemawiać językiem mowy potocznej. J. naukowy, gramatyczny, filozoficzny, piśmienny a. książkowy, literacki, potoczny, ludowy a. gminny, salonowy, złodziejski. [...] Księgi pielgrzymstwa są pisane przez Mickiewicza językiem biblijnym [...] Czystość, poprawność języka.