Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przysłówek stopnia

Hasło w cytatach: przysłówki stopnia, przysłówki stopnia i miary
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Co do wewnętrznégo zaś znaczenia przysłówki objaśniają okoliczności różne, i tak:

1) Są przysłówki pytania 2) odpowiedzi, 3) czasu, 4) miéjsca, 5) stopnia, 6) twierdzenia, 7) przeczenia, 8) sposobu, 9) kierunku, 10) obojętności i niepewności, 11) na koniec przysięgi i zaklęcia.

Odpowiadamy szczegółowo, a to: [...] 4. Przysłówkami stopnia: bardzo, mało, bardziéj, arcy, nader, nadzwyczaj, szczególnie, nadewszystko, itd.

Do przysłówków sposobu należą: a) przysłówki miary: prawie, ledwie, często, rzadko, nadto, zbyt, aż, koniecznie, wysoce, trochę, tyle, cokolwiek. b) przysłówki stopnia: bardzo, bardziéj, arcy, nader, nadzwyczaj, szczególnie, nadewszystko. c) przysłówki wątpliwości: podobno, pono, może, zapewne, snadź, pewnie, prawdopodobnie, bodaj nie. d) przysłówki pewności: tak, oczywiście, rzeczywiście, niezawodnie, zaiste, istotnie, bez wątpienia, prawdziwie.

Przysłówki stopnia są następujące: bardzo, mało, bardziej, arcy, nader, nadzwyczaj, szczególnie, nadewszystko.

I dlatego przysłówki dzielą się na: [...] 5. Przysłówki stopnia i miary (na pytania: jak bardzo, ile, o ile, jak dalece?), np. tak, bardzo, nader, mało, omal, niemal, wiele, wielce, dosyć, ledwie, cokolwiek, tyle, trochę, nieco, tylko, dopiero, zbyt, zanadto, nadzwyczaj, niezmiernie [...].

Określenie stopnia odpowiada na pytanie: jak? jak bardzo? ile? o ile? jak dalece? i wyraża się: 1) przysłówkami stopnia i miary, jak: bardzo, wielce, nadzwyczaj, mało, ledwie, wcale... [...]; np. Staw nie był tu bardzo głęboki. Kraszewski. Dość go ukarze przewinienie moje. Korzeniowski [...] 2) rzeczownikiem z przyimkiem lub bez: Równy mnie był Jan Tarnowski prawem pospolitym, ale zacnością domu jam jemu nie był rówien. Orzechowski [...] 3) rzeczownikiem z przysłówkiem: jak, jako, jakby, lub ze spójnikiem: niż, niżeli, np. Woleli śmierć niż głód. Sienkiewicz [...].

Z uwagi na rodzaj okoliczności, określanej przez nie dzielimy je nadto na przysłówki: 1. miejsca, np. tu, 2. czasu, np. wtedy, 3. sposobu, np. głośno, 4. stopnia, np. bardzo, 5. przeczenia, np. nie.