Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przysłówek miejsca
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: przysłowek miejsca, przysłowki miejsca, przysłówki miejsca, przysłówki miéjsca, przysłówki określające okoliczności miejsca
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Nał/1774, s. 682

Przysłowki Miejsca. (Les Adverbes de lieu ou de situation.) Où, gdzie, dokąd, d’où, zkąd.

Jak/1823, t. I, s. 304 Definicja

Jakożkowiek różnemi i wielą okolicznościami rzecz wszelka może być otoczoną: wszystkie nie mogą być innego gatunku, tylko albo malujące czas, albo miejsce, albo sposob: bo rzecz każda nie może się inaczej wystawić, tylko, że jest cóś, w pewnym czasie, miejscu i tym lub owym sposobem. Wypada ztąd że Przysłówki rzeczy tyczące się wszystkie, wiele ich jest, trojakiego są gatunku: jedne czasu, drugie miejsca, inne sposobu, czyli co jest toż samo, Przymiotu.

Mucz/1825, s. 180

[...] Jeden wyraz może być czasem spójnikiem i przysłówkiem, jak np. stąd, jest przysłówkiem miejsca i spójnikiem wniosku.

Desz/1846, s. 211

Co do wewnętrznégo zaś znaczenia przysłówki objaśniają okoliczności różne, i tak:

1) Są przysłówki pytania 2) odpowiedzi, 3) czasu, 4) miéjsca, 5) stopnia, 6) twierdzenia, 7) przeczenia, 8) sposobu, 9) kierunku, 10) obojętności i niepewności, 11) na koniec przysięgi i zaklęcia.

Such/1849, s. 160 Definicja

Przysłówki miejsca: gdzie? — gdzieś, gdziebądź, gdziekolwiek, tu, tuaj, tam [...] kędy? którędy? — kędyś, kędybądź, kędykolwiek, którędyś [...] skąd? — skądeś, skądbądź, skądkolwiek, stąd [...] odkąd, dokąd? pokąd? dopokąd? — odkądeś, odkądbądź.

Ryk/1850, s. 133

Przysłowki [...] 2. miejsca. Above, na górze; ahead, z przodu; abroad, na dworze; aloof, zdala; aside, na boku; away, precz; backwards, w tył; behind, z tyłu; below, na dole [...].

Szt/1854, s. 417

Przysłówki miéjsca, np. tu, tam, owdzie.

Mał/1863, s. 255

Odpowiadamy szczegółowo, a to: 1. Przysłówkami miejsca, wskazującymi: tu, tam, owdzie, wszędzie, stąd, stamtąd, zowąd, zewsząd, zinąd, tędy, owędy, tamtędy, wszędy, itd.

Malin/1869, s. 438

Od mianownika męzkiego sám z á pochylonym náleży odróżniać staropolski przysłówek miejsca sam zamiást samo […].

Malin/1869, s. 639 Definicja

Są pɍisłóvƙi ⴅejsca, oznazające ƙerunek v pɍestɍeɳi, jako to: którędy.

Kam/1870, s. 85 (84-85)

Przysłówki służą do określenia okoliczności słowa, i stosownie do tego, jakie względy wyrażają przy niem, dzielą się na przysłówki wyrażające okoliczności: [...] 5. Miejsca, np. tu siedzę, tam dążę.

Czep/1871–1872, s. 97 Definicja

[…] W tém zdaniu wyrazy tam, zdala, odpowiadają na pytania Gdzie? skąd? oznaczają okoliczność miejsca; są to przysłówki miejsca, bo leżą przy słowie i oznaczają miejsce.

Czep/1871–1872, s. 101

Przysłówki ze znaczenia są: 1) miejsca: gdzie? skąd? dokąd? kędy? którędy? tu, tam, ówdzie, wszędzie, gdzieś, gdziekolwiek, stąd, stamtąd, zowąd, zewsząd, zinąd, skądsiś, skądkolwiek, tędy, owędy, wszędy, daleko, blizko […].

Lerc/1877, s. 71

Przysłówki miejsca są: tu, tam, ówdzie, wszędzie, stąd, stamtąd, zowąd, zewsząd, zinąd, tędy, owędy, tamtędy, wszędy.

Jes/1886, s. 44

Dla tych właśnie pięciu pytań, podzielono przysłówki twierdzące na 5 gromad, t. j. na:

1) Przysłówki sposobu, z pytaniem: jak? np. tak, nie, owale, inaczej, równie, podobnie; [...], itp.

2) Przysłówki miejsca, z pytaniem: gdzie? np. tu, tam, wszędzie, nigdzie, stąd, dotąd, tędy, owędy, gdzieniegdzie, itp. [...].

Lor/1907, s. 131 (130-131)

Przysłówki (advérbios) są części mowy, któremi odpowiadamy na pytania jak? gdzie? kiedy? Przysłówki określają czasowniki i przymiotniki pod względem sposobu, miejsca, czasu i t. p. [...].

2)Przysłówki miejsca są:

onde? gdzie? | aqui tutaj (u mnie) [...].

Kr/1917, s. 36 Definicja

I dlatego przysłówki dzielą się na: 1. Przysłówki miejsca (odpowiadające na pytania: gdzie, skąd, dokąd, którędy?), np. tu, tutaj, tam, daleko, blizko, opodal, naokół, owdzie, gdzieś, wszędzie, nigdzie, gdzieniegdzie, gdziekolwiek; stąd, stamtąd, skądinąd, zowąd, znikąd, zewsząd, zdaleka [...].

Kr/1917, s. 226 Definicja

Określenie miejsca odpowiada na pytania: gdzie? którędy? skąd? dokąd? jak daleko? i wyraża się: 1) przysłówkami miejsca, jak oto: tam, blisko, daleko, wszędzie, nigdzie... [...]; np. Tam wszędzie spokój, nigdzie śladów trwogi. Korzeniowski. [...] 2) rzeczownikiem (także zaimkiem) z przyimkiem lub bez: Poszłabym ja w świat daleki. Konopnicka. Od morza idą wielkie fale. Tetmajer [...].

ZwO/1924, s. 66

Przysłówki określające okoliczności miejsca: aqui (tutaj), ahi (tam), alli (tam, dalej), acolá (tam, dalej), cá (tu), lá (tam) [...].

Gaert/1927, s. 97 (96-97) Definicja

Z uwagi na rodzaj okoliczności, określanej przez nie dzielimy je nadto na przysłówki: 1. miejsca, np. tu, 2. czasu, np. wtedy, 3. sposobu, np. głośno, 4. stopnia, np. bardzo, 5. przeczenia, np. nie.

Powiązane terminy