Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spójnik skutkowy

Hasło w cytatach: spójniki skutkowe
Język: polski
Dział: Składnia, Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Spójniki spółrzędne są:

1.Zestawne, wyrażające zestawienie dwóch lub więcéj myśli na podstawie podobieństwa i pokrewieństwa: [...].

6.Przyczynowe:

a) Powodowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, [...].

b) Skutkowe i wnioskowe: w skutek tego, skutkiem tego, dlatego; przeto, zatém, tedy, więc, stąd, n. p. Byli tedy Słowianie od starodawna osobnym szczepem w rzędzie innych pierwotnych szczepów europejsko-indyjskich. (Szafarz.)

Spójniki podrzędne są:

1)Spajające: [...].

5)Sposobowe: jak, jakim sposobem; porównawcze: jak, jako, ile, o ile, jakby, jakoby, jak gdyby; stopniujące: im (— tém); zniżające: niż, niźli, aniżeli; skutkowe: tak iż, n. p. [...] Mądrość tyle ma przewagi nad głupstwem, ile światłość nad ciemnością. (Ekklez.)

Spójniki podrzędne są:

1)Spajające: [...].

6)Przyczynowe w obszerniejszym znaczeniu:

a) Przyczynowe w ściślejszém znaczeniu: [...].

b) Skutkowe: tak że, tak iż, że, iż, n, p. Piotr Skarga tak (do tego stopnia) był czynny, że żadnéj chwili bez zatrudnienia nip przepędzał.

§. 768. Zdania współrzędne wynikowe, t.j. mające się do siebie, jak przyczyna do skutku, jak powód do następstwa lub wniosku, albo też odwrotnie, kładą się przy sobie niekiedy bez żadnych spójników; zazwyczaj jednak to zdanie, które jest drugiém, przybiera następujące spójniki:

Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, ponieważ; — skutkowe i wnioskujące: a, dlatego, a dlatego, i dla tego, stąd, i stąd, przeto, a przeto.

§. 761. ZDANIA WSPÓŁRZĘDNE WYNIKOWE, t.j. mające się do siebie, jak przyczyna do skutku, jak powód do następstwa lub wniosku, albo też odwrotnie, kładą się przy sobie niekiedy bez żadnych spójników; zazwyczaj jednak to zdanie, które jest drugiém, przybiera następujące spójniki:

Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, ponieważ; — skutkowe i wnioskujące: a, dlatego, a dlatego, i dla tego, stąd, i stąd, przeto, a przeto, i przeto, zatém, a zatém, to, to też, a tak [...].

Jeżeli jedno ze zdań współrzędnych wyraża skutek lub wniosek, wynikający z piérwszego, wówczas i zdania takie i spójniki, któremi to spajamy nazywamy [zdaniami i spójnikami] skutkowemi czyli wynikowemi.