terminów gramatycznych online
spółgłoska wargowa
Spółgłoski wargowe (labialne) artykułowane są za pomocą zwarcia lub szczeliny między obu wargami (spółgłoski dwuwargowe, bilabialne), lub za pomocą szczeliny między dolną wargą a krawędzią górnych siekaczy (s. wargowo-zębowe, labio-dentalne).
Cytaty
Nadto dzielą się spółgłoski według organu, którym się wymawiają na wargowe: b, f, m, p, w; podniebienne: c, d, dz, l, n, t, r, s, z; gardłowe: ch, cz, dź, g, h, k, sz, ż; płynne: l, m, n, r.
Wargowe spółgłoski, ponieważ do wyrobienia ich język nie jest potrzebny, mogą spływać na samogłoskę grubą lub cienką. W piérwszym razie są twarde, w drugim miękkie.
Wiemy, że przy wyrobieniu samogłosek język albo nic nie działa, albo bardzo mało. Toż samo powiedzieć można o spółgłoskach wargowych (b, p, m), i wargowo zębowych (f, w), gdzie te organa głównie działają.
Na nic bowiem nie przyda się wiadomość dziecku, że ta lub owa zpółgłoska [!] jest wargową, zębową, podniebienną lub gardłową i t. d. owszem, ostatni sposob ich wykładania wpadając w anatomię, obcy przedmiot Grammatyce szczegulnej, zwłaszcza początkowej, trudzi młode umysły, nudzi, i odstręcza.
Pierwotne spółgłoski są trojakie: 1. Podniebienne t, s, d, z, n, ł, r. 2. Gardłowe k, ch, g, h. 3. Wargowe p, f, b, w, m.
Wywód spółgłosek pochodnych: [...] Wargowe [...] p', b', f', w'.
Spółgłoski dzielą się podług rozmaitości narzędzi, jak je organ mowy ułożył do ich wyrobienia, na cztery rodzaje: językowe, podniebieniowe, zębowe i wargowe. (…) Wreszcie [spółgłoskami] wargowemi są: w, w’, f, f’, p, p’, b, b’, dlatego, że organ mowy ostatniego narzędzia swego ust, czyli warg użył do ich wyrobienia.
Dwa są nárzędziá mówne ruchome: wargi i język; stąd wypływá główny podziáł spółgłosek na wargowe i językowe. Wargowemi są: b, p , v, f, m […].
Spółgłoski wargowe b, p wymáwiają się, będąc chwilowemi, uderzeniem wárg na siebie […].
[…] Spółgłoski te: b, b'; f, f'; m, m'; p, p'; w, w' — wymawiamy za pomocą warg i dla tego się zowią wargowemi […].
Według narzędzi mownych ruchomych, spółgłoski się dzielą na wargowe i językowe. Wargowe twarde: b, f, m, p, w. miękkie: b', f', m', p', w'.
Podług narzędzi mownych dzielą się spółgłoski nieme na wargowe, tj. takie, które za pomocą warg wymawiamy, jak: b, p, f, w; daléj na gardłowe, które za pomocą gardła wymawiamy, jak: k, g, ch, h; i zębowe, które za pomocą języka i zębów wymawiamy, jak: t, d.
Własność i odcienia spółgłosek polskich drobne.
b p wargowe
Własność i odcienia spółgłosek polskich drobne.
f f' wargowe
Czy to ph fenickie wymawia się kiedy u nas jak p nie uważali, że nigdy nie wymawia się tak; u nas tylko jich ph jest to f wargowa i nic więcej.
SPÓŁGŁOSKI [...] Przeciągłe Głośne Ciche [...] Spółprzeciągłe. Spółsyczące dz c. Spółszumiące dź cz. Doraźne. Gardłowe [Głośne] g [Ciche] k. Zębowe [Głośne] d [Ciche] t. Wargowe [Głośne] b [Ciche] p.
1.Pierwszy podział spółgłosek podług organów artykulacyi („narzędzi mownych"):
a). [Spółgłoski] Wargowe: p, b, — f, w.
b). Zębowe: t, d,— s, z — c, dz — ł, n (nazywają się one także: językowo- zębowe).
c) . Gardłowe k, g — ch, h.
d). Podniebienne cz, dż — sz, ż — r, rz; ć, dź — ś, f — j, l, ń.
Согласныя буквы по органамъ, употребляемымъ для ихъ произношенія, раздѣляются на: 1. Губныя (Wargowe) – Твердыя: b, f, m, p, w. Мягкія: b’, f’, m’, p’, w’.
Podług zatym narządów mównych można ściślej podzielić spółgłoski na: wargowe: p, b, p', b', m, m', to jest wytworzone obiema wargami.
Czy można to było rozszerzyć na wyrazy takie, jak pompjer, krupjer i t. p. , skoro w nich po wargowej spółgłosce j słychać wyraźnie?
Spółgłoska. Spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne. Spółgłoski czyste i nosowe. Spółgłoski twarde i miękkie. Spółgłoski: wargowe, wargowo-zębowe, przedniojęzykowe (zębowe i dziąsłowe), średniojęzykowe i tylnojęzykowe. Spółgłoski chwilowe (zwarte i zwarto-szczelinowe) i trwałe (szczelinowe i półotwarte).
Podług narządów mownych dzielimy spółgłoski na: 4) a) wargowe: p, p', b, b', m, m', b) wargowo zębowe: f, f', w, w', c) przednio językowe (zębowe) t, d, c, dz, s, z, ł, l, r, n, (dziąsłowe): cz, dż, sz, ż, rz, d) średnio językowe: j (oraz ć, dź, ś, ź, ń, które są równocześnie i przednio językowemi), e) tylno językowe: k, g, ch, h - k, g', ch'.
Spółgłoski (consonantes) rozróżniamy: A. Ze względu na miejsce artykulacji: ★wargowe (bilabialne, dwuwargowe), ★wargowo-zębowe (labialno-dentalne), ★przedniojęzykowe: ★zębowe (dentalne) i ★dziąsłowe (alweolarne), ★średniojęzykowe, ★tylnojęzykowe (gardłowe, gutturalne).
Wargowe, p. spółgłoski.