Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spójnik przeczący

Hasło w cytatach: spójniki przeczące
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Do połączenia zdań spółrzędnych służą spójniki: Zgodne: i, téż, także, tudzież, oraz. Sprzeczne: zaś, a, ale, lecz, tudzież jednak, atoli, przecię, które odpowiadają spójnikom przyzwalającym choć, chociaż, jakkolwiek, wszakże. Wyborcze: lub, albo, które gdy się powtarzają, mogą być zastąpione wyrazami: czy — czy; już —już; bądź — bądź; częścią— częścią i t. p. Przeczące: ani, ani; ni, ni; którym przeciwne mają znaczenie i — i; nie tylko — lecz i. Warunkowe: jeżeli, jeśli. Przyczynowe: bo, bowiem, albowiem, gdyż, ponieważ, (dla tego) że. Wnioskujące: zatém, więc, przeto, tedy.

Spójniki spółrzędne są:

1.Zestawne, wyrażające zestawienie dwóch lub więcéj myśli na podstawie podobieństwa i pokrewieństwa:

a) Łączne: i, także, téż, tudzież, oraz, nadto, czyli, [...]

d) Rozłączne: częścią — częścią, już — już, to — to, jużto — jużto, bądź — bądź, czyto — czyto, i przeczące ani — ani, n. p.: Linia prosta nie może być częścią na równi, częścią podniesiona (Jak. mat.). Częścią zmartwienia zepsuły mu dobry humor, częścią choroba uporczywa uczyniła go ponurym. Anim ja się rodził do korda, aniś ty jest muz ulubieńcem.