terminów gramatycznych online
sylaba głoski, litery
Geneza: łac. syllaba < gr. syllabḗ 'połączenie, zgłoska'
Sylaba (zgłoska). Odcinek wypowiedzi stanowiący jedność ekspiracyjną, ruchową i akustyczną, posiadający jedno maksimum donośności, który potencjalnie może być fonetycznie samodzielną wypowiedzią.
Cytaty
Syllábá jest jedna część słowá, ktora się powinná wymowić jednym brzmieniem, jáko to vérité, jest komponowáne z trzech syllab vé-ri-té.
Dyszkurs jest komponowány z frazesow. Frazesy są komponowáne z słow. Słowá z syllab. Sylláby z liter.
Słowa złożone są z sylab kilku, lub jednej, np. BOG Stwor-ca wszyst-kie-go. Sylaba składa się z jednej lub więcej liter razem wymawiających się, np. O-po-wia-dacz.
Litery są znaki potrzebne do formowania sylab i słow.
Wokala jedna może uczynić sylabę owszem i słowo, a bez niej żadna sylaba być nie może, np. A-dam i E-wa.
O literach Ю. у Я. wyżej pokazało się, że one bez poprzedzającej sprzężonej z niemi w jedną sylabę zgodnobrzmiącej, dwugłośnych moc mają.
Rossyjskie sylaby stają się z samobrzmiącej litery sprzężonej z zgodnobrzmiącą jedną, lub wielo: дру-же-ство, przyjaźń, albo z jednego dwugłośnego, lub trzygłośnego: ай, ей. Samobrzmiące litery często moc sylab mają, jak И. i А. w и-ной, inny, а-лой, aloes.
Powtorzone litery zawsze podług sylab rozdzielają się, jedna do poprzedzającej, druga do następującej: Стран-ный, Ахил-лесь, Dziwny Achilles.
Trzeci Akcent nazywa się Варíа. Accentus gravis `. Ma miejsce nad Głośną zamykającą Dykcyę. Na przykład: Божєствò, Вєселю̀. na znak także tam pauzy, albo pociągnienia dchem tej syllaby.
W polskim zaś wcale nie zwraca się uwaga [!] na krótkość lub długość czasu potrzebnego na wymawianie syllab.
Zgłoskę albo sylabę w języku polskim może tworzyć albo samogłoska pojedyńcza, albo też w połączeniu z jedną lub więcej spółgłoskami; np. a, to, czyn, pra-ca, pań-stwo i t. d.
Jedna lub więcej głosek, które wymawiamy za jednem otworzeniem ust, nazywają się zgłoską czyli sylabą. I-gła, o-gro-dnik, nie-o-stro-żny, ko-le-i.
I. — Na ostatniej zgłosce (sylabie) mają zwykle akcent:
1) wyrazy kończące się na zgłoskę nosową, n. p. irmã (irman, siostra). Wyjątek stanowią formy czasownika, n p. comem (kómeń, jedzą), andam (andaął, chodzą) i niektóre wyrazy, n. p. orphão (sierota), ultimatum (ultimatum), album (album), które należy akcentować na przedostatniej zgłosce.
Materiałem, z którego tworzą się głoski, jest wydobywające się z płuc przez krtań do jamy ustnej, ewentualnie także i do nosowej, powietrze, czyli wydech. Wydech rozpada się na pojedyncze takty, to znaczy przerwamu odgraniczone, rytmiczne wyrzuty powietrza, co łatwo zauważyć, kiedy wolno wymawiamy, np. wo-da, u-li-ca, Ma-ło-pol-ska, nie-bez-pie-czeń-stwo. W obrębie jednego taktu wydechowego powstaje jedna głoska lub grupa zgłosek; jest to zgłoska albo sylaba.