Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie rzeczowne

Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Zdania przydane okréślające zastępują miejsce przymiotników albo przysłówków, i dla tego w pierwszym razie zowią się przymiotnemi (предложенiя придаточныя прилагательныя), a w drugim przysłówkowemi (обостоятельственныя). Zdania zaś dopełniające zowią się rzeczownemi (существительныя), gdyż miejsce rzeczowników zajmują.

Tu przy zdaniu głównem, „przyjaciel twój oświadczył" są dwa zdania przydane, jedno określające przymiotne „z którym się wczoraj widziałem," a drugie dopełniające rzeczowne „że cię odwiedzi."

Mniéj ważnym jest wzgląd, czy zdanie jest rzeczowném czy przymiotném i to tém bardziéj, że rozpoznanie téj różnicy nie jest samo przez się trudném.

[…] Zdania podrzędne (poboczne) ze względu na treść, tj. co do tego, jaki członek zdania nadrzędnego zastępują, dzielą się na podmiotowe, orzecznikowe, określające, okolicznościowe i dopełniające. Ze względu na to, jaką część mowy omawiają, dzielą się na rzeczowne, przymiotne i przysłówkowe; nie ma tylko zdań czasownikowych, ponieważ ze wszystkich części mowy, które samodzielnie mogą być członkiem zdania, tylko czasownik nie może być omówiony przez całe zdanie. Zdania podmiotowe i dopełniające należą zawsze do rzeczownych; zdania orzecznikowe i określające, mogą być albo rzeczownemi, albo przymiotnemi; a zdania okolicznościowe w zupełności odpowiadają przysłówkowym.