terminów gramatycznych online
zdanie proste
Język: polski
- Część I. O znamionach: Jak/1823
- Część IV. O składni: Jak/1823
- Mownia: Morz/1857
- Nauka o składni: Kam/1870
- O składni: Ryk/1850
- Podział słów ze względu na podmiot. Zdanie twierdzące i przeczące. Spójnik: Czep/1871–1872
- Składnia: Kurh/1852, Kon/1920
- Słowniczek: Gaert/1927
- Wstęp. Zdanie proste: Kon/1920
- Словосочиненiе [Składnia]: Grub/1891
Zob. zdanie pojedyncze
Cytaty
Zdania bywają już proste czyli niezłożone ze znań mniéjszych.
Nierozwiniętą nazywa się wszelka myśl prosta, w której się nie zamyka więcej nad jedno wyobrażenie Rzeczy, i jeden należący do niej Przymiot: np. Bóg jest wieczny. W zdaniu prostém może być wyrazów więcej lub mniej aniżeli trzy wyrazy. Często bowiem na odmalowanie jednego wyobrażenia całkowitego potrzebujemy kilku wyrazów.
Zdanie proste zawiera w sobie jedno tylko twierdzenie, rozkaz, pytanie lub przeczenie.
Prawidła zgadzania wyrazów oddzielne są: a) W zdaniu prostém, b) W zdaniu złożoném, C) W zdaniu przydaném.
Zdanie równie jak każda działka, może być proste, kiedy się składa z prostych działek, np.: człowiek modli się; a określone, jeżeli działki doń wchodzące są określonemi, np.: człowiek nabożny modli się gorliwie.
Zdanie proste ma tylko jeden podmiot i jeden opowiednik.
Zdanie może być proste i ściągnięte. Zdanie proste jest to, w którém jest jeden podmiot i jedno orzeczenie, a ściągnięte jest to, w którém jest dwa lub kilka podmiotów lub orzeczeń.
Предложенія по составу бываютъ: простыя, proste и слитныя ściągnięte.
Zdania, w których znajduje się tylko podmiot i orzeczenie, nazywają się zdania proste.
§ 141. Takie zdania, które nic więcej w sobie nie zawierają, jak tylko sam podmiot i orzeczenie (z łącznikiem, gdzie go potrzeba), nazywamy zdaniami prostemi.
Proste, p. zdanie; p. stopniowanie; p. wyrazy III.
III. Zdania ze względu na budowę: A. ★pojedyncze (proste): a) zupełne: 1) ★nierozwinięte, np. rzemieślnik pracuje. 2) ★rozwinięte, np. pilny rzemieślnik pracuje ciężko. b) ★niezupełne wskutek elipsy (= wyrzutni) członu. 1) ★bezpodmiotowe, np. grzmi. 2) ★równoważniki zdań, np. Pożar! Tak!.