Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie gołe

Język: polski

Cytaty

Takie zdanie, które tylko z podmiotu i orzecznika się składa, nazywamy zdaniem gołém.

Gr/1861, s. 3 Definicja

Zdanie zawierające w sobie tylko podmiot i orzecznik lub téż podmiot, orzecznik i łącznik, nazywamy zdaniem pierwotném czyli gołém.

§. 582. Takie zdania, które nic więcéj w sobie nie zawierają, jak tylko sam podmiot i orzeczenie (z łącznikiem, gdzie go potrzeba), nazywamy zdaniami gołemi (nackte Sätze), np. Bóg nagradza. Bóg karze. Bóg jest sprawiedliwy.

Takie zdania, które nic więcej nie zawierają, tylko sam podmiot i orzeczenie, czy z łącznikiem, czy bez łącznika, nazywamy gołemi zdaniami, np. Bóg nagradza. Ojciec kocha. Sędzia jest sprawiedliwy.

§. 575. Takie zdania, które nic więcéj w sobie nie zawierają, jak tylko sam podmiot i orzeczenie (z łącznikiem, gdzie go potrzeba), nazywamy zdaniami GOŁYMI (nackte Sätze).

Bóg nagradza. Bóg karze. Bóg jest sprawiedliwy.

Zdanie, w którem się znajduje tylko podmiot i orzeczenie, nazywa się zdaniem gołém albo nierozwiniętém.

Składni poświęcona była książeczka S. Gruszczyńskiego.

Terminologia. Propositio simplex — zdanie pierwotne, gołe, complexa — wykształcone, określone; subiectum — podmiot, praedicatum — orzecznik, predykat, copula — łącznik, kopula [...].

Podobną popularność, jaką za czasów Oświecenia zyskał podręcznik Kopczyńskiego, w drugiej połowie dziewiętnastego wieku osiągnęła gramatyka A. Małeckiego [...].

Propositio simplex — zdanie gołe, complexa — rozwinięte, subiectum — podmiot, praedicatum — orzeczenie, copula — łącznik, obiectum — przedmiot, obiectum adverbiale — określenie przysłówkowe [...].