Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

translatio

Hasło w cytatach: tralatio
Język: łaciński
Dział: Stylistyka, Poetyka (współcześnie)

Cytaty

Metaphora, μεταφορα Latine translatio, Przełożenie. Cum dictio a propria significatione ad aliud transfertur significatum improprie, Vide ſupra.

Zámiáná słow. Translatio vel tralatio verborum. Cic. ἡ μεταφορὰ [hē metaphorà]. Submutatio Hypallage. ἡ ὑπαλλαγὴ [hē hýpallagḕ]. Metonymia Cic. ἡ μετωνυμία [hē metōnymía]. Tropus Cic. Quin. Servi. ὁ τρόπος [ho trópos]. Tropus est verbi vel sermonis à propria significatione ad aliam cum virtute mutatio Quintil. ἡ τροπὴ λέξεως [hē tropḕ léxeōs], τροπολογία [tropología]. Et τροπολογέω [tropologéō]. tropis utor.| Mutatio verborum Cic. ἡ μετονομασία [hē metonomasía]. Pronominatio Cic. ἡ ἀντονομασία [hē antonomasía] vel ἀντωνομασία [antōnomasía]. | Figura Quin. ἡ σχῆμα [hē schêma], ἡ παρονομασία [hē paronomasía]. Agnominatio Quintil. ἡ προσονομασία [hē prosonomasía]. Similis praecedenti.

Przénośnia, Wyraz nowy, jédnoż co u Łácinników Translatio, u Greków Tropos, znáczący, to jést przéniésienie znáczenia słowá od jédnej rzéczy do drugiej.

[...] wszystkié Przenośnie zowią się po Grecku Tropos, po Łacinie Translatio, szczególná téż Przenośniá nazwaná po Grecku Methaphora toż samo znaczy: przeto téż niektórzy Grammatycy Tropy wszystkié nazywają Metaforą, a tak mieszają się i zacimiają dwa wyobrażéniá, jedno rodzaju, drugié gatunku.

PRZENOŚNIA, -i, ż., Gramm. wyraz nowy, = translatio, tropos, przeniesienie znaczenia słowa od jednéj rzeczy do drugiéj; stąd się robi wyraz: Przenośnie, tropice, translate. Kpcz. Gr. 1, 5 [...].