terminów gramatycznych online
czas teraźniejszy praesens
Język: polski
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
- Nauka o głoskach: Łaz/1861
- Nauka o słowach i ich odmianach: Łaz/1861
Czas jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Członem nienacechowanym w obrębie kategorii czasu jest cz. teraźniejszy (nieprzeszły), oznaczający najczęściej współczesność zdarzenia w stosunku do momentu mówienia lub in. momentu czasowego odniesienia wyznaczonego przez kontekst.
Cytaty
Czas teraźniejszy okazuje, co się teraz dzieje; np. kocham bliźniego.
Jak czas teraźń. lica niedokon.
Sp. łącz. czasu ter..
Sp. ozn. czasu teraźniej..
Cz. teraź..
Czas teraźniejszy wychodzi wprost ze sposobu rozkazującego, dobiérając trojakie znamiona: a, y, (i, é), [...] e, według trojakiéj odmiany.
[…] W czasie teraźniejszym czasowników: dą-ć, klą-ć, pią-ć, cią-ć, mią-ć, ginie pierwiastek samogłoskowy, a pozostaje tylko pierwiastek spółgłoskowy m, n: dm-ę, kln-ę, tn-ę, mn-ę.
Czas teraźniejszy wyraża, iż teraz się coś dzieje, np. czytam książkę.
Od niektórych czasowników albo nie tworzy się forma czasu teraźniejszego, np. od wzdąć, albo też takie formy trafiają się tylko wyjątkowo, np. weszcznie tumult Kon. II I , 190 od wszcząć.