terminów gramatycznych online
subiekt
Język: polski
Zob. podmiot
Cytaty
Podmiotem czyli subiektem nazywamy rzecz, o któréj w zdaniu co mówimy lub twierdzimy [...].
Słowo czynne, lubić, bielić, i t. d. wyraża czynność przez Subjekt (12.) wykonaną. ... Subjekt jest osoba, rzecz, lub wyraz, albo i kilka ich o których się mówi: np. Bog jest wszechmogący; Piękna książka zgubiona [...] Tu Bóg, książka [...] są Subjekty, reszta zaś Predikaty, czyli to, co się o nich mówi jako Subjektach.
Wszelkie przydomki (Epiteta), Opowiedniki niech będą tego rodzaju a nawet i liczby, co i ich podmioty, czyli Subiekta [...].
Podmiot (subjekt) jest to ten przedmiot, o którym się coś myśli, czyli przedmiot będący pod myślą.
Otóż wedle téj szkoły są niezbędnemi do całości zdania: Subjectum (na wyrazy polskie nie ma zgody) attributum i copula, a więc najmniéj trzy wyrazy, — które przecież godzi się w imaginacji tworzyć dla załatania braku rzeczywistego, — czyli inném słowem godzi się urojeniem fałszować mowę. W zdaniu np. człowiek jest śmiertelny, wyraz człowiek jest subiektem (podmiotem), wyraz śmiertelny attrybutem (przymiotem), a wyraz jest, znaczy kopulę inaczej łącznik.
Każde zdanie składa się z podmiotu czyli subjektu i z orzecznika czyli predykatu. Podmiotem w zdaniu jest rzecz, (osoba, zwierzę lub rzecz) o któréj myślimy i mówimy. I tak w powyższych przykładach wyrazy: słońce, Bóg są podmiotami. Podmiot poznajemy po tém, że stoi na pytanie: kto? co? n.p. Co świeci? Słońce. Kto jest wszechmocny? Bóg.
Podmiot (subjekt) jest to wyraz w zdaniu, malujący wyobrażenie o przedmiocie mowy, czyli o przedmiocie, o którym coś mówiemy, dajemy sąd; kładzie się na pytanie kto? co?
I i IV przyp. służą do wyrażenia części zdania tak pierwszorzędnych, jak nimi są subjekt i objekt bliższy.