Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

myśl zdanie

Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Do najwyższej umiejętności języka należy, nie tylko znać i rozumieć wyrazy pojedyncze i umieć ich w sprawach potocznych używać, ale też trzeba umieć samemu z wyrazów języka swego rozmaite nowe myśli i rzeczy jak najlepiej ułożyć, np. rozmaite memoriały, dekreta, komedie,

O porządku wyrazów.

[...]

A. Każda choćby najmniejsza myśl składa się z trzech części, np. Bóg stworzył wszystko; albo najmniej z dwóch wyrazów, np. Ojciec śpi.

Myśli czyli zdania.

Fraza, jest zbiór kilku wyrazów czyniących myśl czyli sens. Cnoty i nauki są nieocenionym skarbem człowieka.

Spojnik jest wyraz nieodmienny (str. 5.) spaja rozmaite wyrazy w jednę myśl. Spojniki są: 1. Życzenne, złożone pospolicie z by, jako: oby, bodajby, i t. d. 2. Łączące: a, i, też, takoż, i t. d. i złożone z by jako: żeby, iżby i t. d. 3. Rozłączające: abo, lub, lub też, czy-to, już-to, i t. d. 4. Sprzeciwialne: ale, jednak, atoli, przecież, wszelako, i. t. d. 5. Odkładne: aż, także, nakoniec, nawet, i t. d. 6 . Czasowe: dopoki, skoro, skoro tylko, wnet, i t. d. 7 . Przyczynne: bo, bowiem, ponieważ. 8. Wnioskowe: więc, przeto, tedy, dlatego, zatem, i t . d. 9 . Wykładne: to-jest, jako-to, nade wszystko, takiż, i t.d. 10. Przejściowe: z tąd, z resztą, po czém, z czego, gdy więc. 11. Pytanne: czy? czyli? czy-ż, czyli-ż aza? azali? abo, i t. d.

Powiedziano już wyżéj, że słowo wyraża sąd o osobie lub rzeczy, a więc bez słowa niema myśli czyli zdania.