Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przeszły złożony

Język: polski
Geneza: z języka łacińskiego
... Definicja współczesna

W językach nowożytnych - najczęściej czas wyrażany za pomocą imiesłowu biernego czasu przeszłego w połączeniu z formą osobową czasownika znaczącego "mieć"

Cytaty

Od [czasów] złożonych przeszłych, które się w § 322. § 334, pokazały, ucześnictwa nie pochodzą, od рассидѣлся, zasiedział się, рассидѣвшïйся, od доелся dojadł się, доевшїйся, cale dzikie.

[Отъ сложенныхъ прошедшихъ, что въ § 404, 415 показаны, причастїя не производятся отъ рассидѣлся, рассидѣвшїйся, отъ доелся, доевшїйся, весьма странны. Łomonosow, 1757, § 448. ]

Czas przeszły złożony I have had miałem Thou hast had miałeś He has had miáł We have had mieliśmy You have had mieliście They have had mieli

Czas przeszły złożony I have been i t.d. czasując czas przeszły nie złożony słowa posiłkowégo, i dodając imiesłów.

Przeszły Złożony. J'ai eu miałem.

Przeszły złożony czas. Kładą Francuzi wtenczas gdy mówią o rzeczy przeszłej nie określając czasu; albo jeźli określają czas, tedy ten czas taki jest, który się nie cale skończył, na przykład: J'ai été à l'Église, byłem w Kościele, il a été chez moi aujourd'hui, cette année, ce mois. Był on u mnie dziś, tego roku, tego miesiąca.

[Preteritum] Compositum. [Przeszły] Złożony.

Zgoda w rodzaju ma także miejsce w czasach złożonych z przeszłego, tudzież w przymiotnikach, które z powodu przydanych zakończeń osobowych, biorą się za słowo, np. powinienem, powinnam i t. d.

Czasy opisowe albo złożone.

§ 271. Czas przeszły. W dawnej polszczyźnie istniała forma czasu przeszłego opisowa, złożona z imiesłowu przeszłego czynnego na ł, ła, ło i form czasu teraźniejszego słowa posiłkowego być, to jest form: jeśm, jeś, jest, jeśwa, jeśta, jeśmy, jeście, .

Pewne światło na przyczyny znikania wyrazów i form językowych rzuca historja zaniku imperfektów i aorystów polskich. Zanik ten rozpoczął się po skończeniu procesu ustalenia różnic aspektowych w czasownikach prasłowiańskich i po ukazaniu się nowej formy czasu przeszłego złożonego.