Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas złożony

Hasło w cytatach: czasy złożone, złożone
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

P. Jak się dzielą Czasy jakiego Czynosłowa, biorąc je tylko podług ich wyrazow? O. Dzielą się na Czasy Jednostajne (temps simples), i na Czasy Złożone, (temps composés.)

P. Co to są Czasy Złożone? O. Są to Czasy, ktore się sposobią zawsze, z jakiem Jednostajnym Czasem Czynosłowa Pomocnego avoir, albo être.

Słowa [...], w których Czasy Złożone nie składają się z słowa Avoir.

[Verbum tempora] Composita. [Słow czasy] Złożone.

[…] Polskie czasowniki mają tylko jeden czas niezłożony tj. teraźniejszy, inne czasyzłożone.

[…] Czasownik być odmienia się nieprawidelnie, i służy jako posiłkowy do odmieniania czasów złożonych […].

[…] W słowach zaimkowych się w czasach złożonych kładzie się pośrodku […].

Czasy opisowe albo złożone.

§ 271. Czas przeszły. W dawnej polszczyźnie istniała forma czasu przeszłego opisowa, złożona z imiesłowu przeszłego czynnego na ł, ła, ło i form czasu teraźniejszego słowa posiłkowego być, to jest form: jeśm, jeś, jest, jeśwa, jeśta, jeśmy, jeście, .

Oprócz czasów prostych posiada język portugalski niektóre formy czasów złożonych.

1). Czas teraźniejszy czasowników têr lub haver z imiesłowem tworzy czas niedawno dokonany; na prz.: tenho achado (znalazłem), tens vendido (sprzedałeś), tem visto (widział) [...].

Prócz tego do osnowy bezokolicznika należą wszystkie czasy opisowe albo złożone (np. mówił-em, zrobił-eś, będzie czytał,...), gdyż do ich utworzenia wchodzi imiesłów czynny czasu przeszłego (na ).

Orzeczenie czasownikowe zgadza się z podmiotem w osobie i liczbie. Jeżeli zaś jest użyte w czasie przeszłym, w innym jakim czasie złożonym lub w trybie warunkowym, to zgadza się z podmiotem także i w rodzaju.

Każdy tryb ma swoje czasy — tempos, które mogą być pojedyńcze — simples: eu cantei (śpiewałem); i złożone — compostos: eu tenho cantado (śpiewałem).