terminów gramatycznych online
spójnik objaśniający
Język: polski
- Część III. O przymiotniku. O słowie i imiesłowie: Jak/1823
- Część III. O układaniu wyrazów na utworzenie zdania i łączeniu zdań między sobą: Mucz/1825
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- O Partykułach: Malin/1869
- Składnia: Kurh/1852
- Spójnik: Br/1848
- Spójniki: Desz/1846
- Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891
Cytaty
Spójniki służące do łączenia myśli takich, że jedna objaśnieniem jest drugiej, nazwiéjmy objaśniającemi: takie są: jakoto, tojest, i tak, ot, oto.
Oprócz malowania tego powszechnego względu, mają spójniki szczególne jeszcze znaczenie swoje, od którego różnie są nazwane, jako to: [...] d) Objaśniające, spajają myśli takie, z których jedna jest objaśnieniem drugiéj, takie są: jakoto, to jest, i tak, ot, oto.
Dla łatwiéjszégo pojęcia spojników robię następny ich podział: [...]
3) Objaśniające np. "Usłyszał ano (a oto) grają i śpiewają."
Jak się dzielą spójniki? [...] 1). Na łączące [...]. 2). Na przeciwnicze [...]. 3). Na wyłączające [...]. 4). Na czasowe [...]. 5). Na warunkowe [...]. 6). Na przyczynowe [...]. 7). Na wnioskujące [...]. 8). Na twierdzące [...]. 9). Na objaśniające. Takiemi są: Jako to: To jest, Oto [...].
Względem znaczenia są spójniki: [...] 11. Objaśniające: tojest, jakoto, i tak, mianowicie.
I tak zdania przeznaczone do okréślenia rzeczowników, łączą się za pomocą przymiotnika który, służące do okréślenia słów wiążą się za pośrednictwem spójników czasowych gdy, nim, skoro, jak tylko, kiedy; do połączenia zdań tworzących dopełnienia słów, służą spójniki objaśniające że, iż; zamiarowe aby, żeby, iżby
Prof. Muzkovsƙi v svojéj gramatyce vydaɳá krakovsƙego z r. 1849 na str. 194 i nástępnéj ðeli spójɳiƙi vedług jiɦ znazeɳá v moɣe na 11 gatunkóv, jaƙeⴅi są: [...] 11. Objasɳające vyjasɳają to, co sę v popɍeđɳim zdaɳu poɣeðało; taƙeⴅi są: ano, ato, i tak, jako to, to jest, oto, právda ƶe [...].
Союзы бываютъ: [...] 3) Изъяснителные, objaśniające, – że, jako, a oto, i tak, jakoto, to jest, oto, prawda że.