terminów gramatycznych online
wokalisz
Język: polski
Geneza: z łac. vocalis
- II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
- Ortografia: Murz/1551 (wyd. 1), Jan/1594
- Wstępek do ortografii: Jan/1594
Cytaty
Gdy zaś miedzy dwojgiem i, takiem, nájdzie się ktory wokálisz wszystki trzy mają być pospołu wymáwiany.
Tym jest od przeszłego rożné, iż przeszłé z wokaliszami i inszemi literami má być pospołu wymáwiáno, i samo przez się słowo całé może uczynić, a to nie może, gdzie i to snáć trzeba przypomionąć, że przed się v [=u] przez kropki kładą na początku słów, choć samo a nie z drugą literą má być wymáwiáno jako w przerzeczonych słowach umié, uczeń etc.
Tymże sposobem ma dwoje, ii, jedno prosty wocalisz, drugiè poszło ná consonantem.
Więc gg, hoggi, ch, cocchi, occhi, etc. áż i apostrophum, którym vocalis przy wokaliszu elidują, i insze rzeczy, nád czym sie mnie tu ná ten czás báwić, non est instituti mei.
Gdzieby sie tráfiło dwoje ii, wespół, jáko w tym słowie, piie, biie, etć. tám już piérwszè, i, własna vokalisz, á drugié już consonans.
Podobnie postępował i J. Januszowski, u którego pojawia się litera, wokalisz, dyftong, neologizm litera consonans — konsonans, syllaba, accentus — akcent.
Jedynie połowicznie, mimo że nawet ze względu na swe przeznaczenie pisana po polsku, załatwiała tę sprawę ortografia S. Murzynowskiego, posługując się co prawda wyłącznie pożyczkami, jak litera, stanowiącymi jednak na gruncie polskim neologizmy, jak litera vocalis — wokalisz, syllaba — syllaba.