terminów gramatycznych online
vocalis
Cytaty
Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.
Licet ergo apud latinos est superflua, nobis tamen Polonis in quantum sit consona est necessaria, quae poni solet consona alia precedente et sequente vocali in eadem sillaba, ut syȧ, id est se, swyȧti, id est sanctus et huiusmodi.
G semper profertur uno modo ante omnes vocales sicut ab Italis pronunciatur ante a, o et u.
Quomodo dividuntur Literae? In Vocales et Consonantes. Głośne są názwáne, że dźwięk sámy z siebie dáją, i sámy przez się czytáne być mogą: ále Consonantes nigdy, i tym są od siebie rozne.
I Dwojáko/ naprzod jáko vocalis, kiedy mowiem nic inszego: potym jáko consonans, Jádam/ Jan/ Jendrzej.
V dwojáko, Vocalis łuská, consonans wagi, Wálenty.
Vocalis, id est litera Głośnik. Consonans wspołgłośnik. Wiśniewska 1998, 65: Gramatyka. W podręczniku znajdujemy terminy: czas 122, ćcionka (litera) 121, droga (methodus) 151, dwugłośnik (dyphtongus) 127, imię 141, głośnik (vocalis) 310, kropka, punkt 127, odmiana (paradigma) 194, osoba 141, oznaczenie 193, postać, wid (species) 84, prawidła (canon) 143, przedłogi (praepositio) 185, przymiot, przypadek (accidens) 175, rod, rodzaj (genus) 172, słowo (dictio) 144, sposob, prawidło (canon) 184, wspułgłośnik (consonans) 310, zbieranka, złoż (sylaba) B 147.
Więc gg, hoggi, ch, cocchi, occhi, etc. áż i apostrophum, którym vocalis przy wokaliszu elidują, i insze rzeczy, nád czym sie mnie tu ná ten czás báwić, non est instituti mei.
[Górnicki] Tá literá, y, záwdy vocalis jest ále, i, consonans czásem.
V apud Polonos consonantis naturam nunquam induit, sed vocalis semper manet, etiamsi alia sequatur vocalis, ut uydę/evado.
Hae omnes literae molles seu accentu notatae hoc peculiaris habent, quod non admittant post se nullam vocalem nisi mediante i, quod i coalescit in unam syllabam cum sequente vocali et praecedente consonante.
U consonantis naturam numquam induit, sed vocalis semper manet.
Litery same przez się brzmiące álbo vocales te są a, e, i, o, u.
LITERAE. Litery, w łácińskim Języku, są też sáme Ktore i u Polakow, wyjąwszy w, y ł: Ktorego łácinnicy nie máją, i, K: ktorego rzadko zázywáją. [...] Dzielą się, ná Vocales, przez się: Sámobrzmiące, A. E. I. O. V. do ktorych też należy, Y, w Słowách z Grecczyzny pochodzących; i ná Consonantes, Wspołbrzmiące, jákowe są inne wszystkie.
Nadto złożenie słow z liter, ma rożną moc w sobie. Dla tego niektore są miętkie i łagodne. Insze zaś są męskie, żywe, i twarde, ktore do mow ostrzejszych, jako to Obozowych, lub oskarżających mieszać się zwykły: Takie są z liter głośnych (vocales) A. O. ktore otwartemi wymawiamy ustami. Do ktorych gdy się przyłączą r. z. ł. p. etc. ostre brzmienie czynią.
Les voïelles sont cell, qui seules, et d'elles mêmes donnent un fon parfait.
[...]
Vocales są te, ktore same i przez się brzmią.
Dzielą się Rossyjskie Litery na Samobrzmiące (Vocales), Zgodno-brzmiące (Consonantes) i Nieme (Mutae).
Na ile głównych i niższych, gatunków dzielą się głoski i głosy polskie? — Jak się wymawiają one w wyrazach? i po których się pisze i, j , y?
Wszystkie głosy polskie dzielą się na dwa główne gatunki: na samogłoski (Vocales) i spółgłoski (Consonantes).
Samogłoska, Vocalis.
Litera. Głoska. Vocalis. Samogłoska. Notata. Kreskowanie. Diphtongus. Dwugłoska. Consonans. Społgłoska.
★Samogłoski (pełnogłoski, vocales) dzielą się: a) ze względu na iloczas na ★długie (longae), ★krótkie (breves) i zredukowane.
Vocalis, p. samogłoski.