terminów gramatycznych online
imię własne
Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.
Cytaty
Imioná tákże własne Narodow, ktore máją tęż terminácyą, ois, ták brzmią jákoby tylko e było [...] v. g. Polonois, Polak.
Imię istotné dzieli się ná Własné i Pospolité. po Fr: Propre et Appellatif. Własné jest, którym sie nie może názwáć tylko jedna rzecz. náp. Rzym, Polská, Wisła [...]. Tu notuj że imióná ludzi, zowią sie własnymi, chóć sie nie jednęmu tylko przydáją [...].
Imióná własné nie záżywáją ártykułu. tylko ná znák Rodzącégo i Odbiérającego spadku dobiéráją pártykuły de [...], ná znák záś dającego przybiérają pártykułę à.
Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. Nomen Adjectivum: Imie przyrzutne, przymiotne, krocej Przymiotnik. Nomen proprium: Imie własne czyli szczegulne. Nomen appellativum: Imie nazowne, mianowne, czyli pospolite. Nomen gentile, gentilitium: Imie Narodowe, Rodowe.
Przymiotniki oraz rzeczowniki ogólne czyli pospolite, brane w znaczeniu imion własnych, piszą się także przez początkową literę większą, np. Aleksander Piérwszy, Piotr Wielki, ogród Saski, ulica Długa.
Имя существительное бываетъ: [...] 2. Собственное, własne, которымъ мы отличаемъ одинъ предметъ отъ всѣхъ другихъ ему подобныхъ напр. Aleksander, Maryja, Wilhelm, Rossyja, Moskwa, Wołga, Wezuwijusz и проч.
2) Imiona własne ze świata starożytnego.
Projekt Rady Szkolnej zmierzał do radykalnej reformy w sprawie pisowni imion własnych ze świata starożytnego.
Według prawideł pisowni polskiej pisze się: a) Imiona własne ze świata starożytnego, które nasz język przyswoił sobie przez tradycyą kilku wieków, za pośrednictwem wpływów literatury łacińskiej, a więc nietylko: Wergiliusz, bitwa pod Kannami, Ateny, Pizystrat, Pauzaniasz, Fidyasz, Cyrus, i t. p. lecz także: Krezus, Jazon (nie Jason), Aspazya (nie Aspasia), Maraton, Demostenes (nie Marathon, Demosthenes), Cezar (nie Caesar), Kappadocya (nie Cappadocia) i t p.
Według pisowni oryginalnej pisze się imiona własne, wzięte z języków nowożytnych, które używają alfabetu łacińskiego: Goethe, Schiller, Rousseau, Byron, Bordeaux, Manchester i t. p.
Małą literą początkową pisze się: [...] Przymiotniki, urobione od imienia własnego miejscowości: np. starosta lwowski, województwo lubelskie (ale: Lubelskie, jako obszar dawnego województwa, wielka litera, ob. wyżej 1. b.), łany podolskie i t. p., również przymiotniki urobione od imienia własnego osoby: np. obchód mickiewiczowski, zygmuntowskie czasy, chyba że ten przymiotnik jest nazwą własną: np. plac Sapieżyński, fundacya Skarbkowska.
Rzeczowniki: Stanisław, Karol, Szajnocha, Lwów, Wiedeń, Włochy, Wisła, Dunaj, Sycylja, Malta i t. d. są nazwami osób, miast, krajów, rzek, wysp, gór i t. p. i nazywają się imiona własne.
Własne imiona, p. rzeczowniki.