Historical dictionary
of grammatical terms online

imię własne

Language: polski
EJO 1999, 246 Contemporary definition

Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.

Quotations

Nomen appellativum, proprium – imię pospolite, własne.

P. Jak się dzieli Imię Istotne? O. Na własne i pospolite. P. Co jest własne? O. Ktore jednej właśnie Osobie lub rzeczy służy, jak: Cycero, Rzym.

I. Imiona własne męskie jakokolwiek zakończone byle nie na a, i lub y.

P. Wiele jest Rożnic czyli Szczegolności Jestotnych Imion? O. Jak Grammatycy pospolicie uczą jest ich trzy: Imiona Powszechne lub Ogolne (Noms généraux) inaczej się zowią Imiona spolne albo Nazywające (communs lub appellatifs). Imiona Zbiorne (les Noms Collectifs). Imiona Własne (les Noms Propres.

P. Co to są Imiona Własne? O. Są te, ktoremi w szczegolności rzecz jaką mianując, jakoby ją naznaczamy, albo Wzory te, ktore nam pokazują rzecz jaką osobliwą i pojedynczą, jako to: Ciceron.

Na początku cudzoziemskich rzeczeń [...] lub są imiona własne (nomina propria) Е. w dwugłośną potajemną nie przemienia się; lecz wymawia się, jak w onych językach.

Punkt zamyka cały period, i po nim zwyczajnie następuje większa litera; od której także imiona uczciwe, i własne poczynają się.

Imiona własne miast, mające znaczenie dzierzących (Nomina possessiva) kończące się na БО. i НО. skłaniają się [...] Тушино tuszyne, Тушинымъ.

Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. Nomen Adjectivum: Imie przyrzutne, przymiotne, krocej Przymiotnik. Nomen proprium: Imie własne czyli szczegulne. Nomen appellativum: Imie nazowne, mianowne, czyli pospolite. Nomen gentile, gentilitium: Imie Narodowe, Rodowe.

Przymiotniki oraz rzeczowniki ogólne czyli pospolite, brane w znaczeniu imion własnych, piszą się także przez początkową literę większą, np. Aleksander Piérwszy, Piotr Wielki, ogród Saski, ulica Długa.

P. Dlaczego Walusiu nazywamy imieniem własnem?

Wszystkie imiona własne, t. j. nazwy osób, bożków mitologicznych, narodów, krajów, miast, wsi, rzek, gór, herbów, świąt, ciał niebieskich.

Rzeczowniki: Stanisław, Karol, Szajnocha, Lwów, Wiedeń, Włochy, Wisła, Dunaj, Sycylja, Malta i t. d. są nazwami osób, miast, krajów, rzek, wysp, gór i t. p. i nazywają się imiona własne.