terminów gramatycznych online
imię własne
Imię własne (nazwa własna, nomen proprium). Definiuje się je na ogół jako wyrażenie, które może być użyte w zdaniu tylko do wskazania jakiegoś indywidualnego przedmiotu, do wyróżnienia go spośród innych przedmiotów.
Cytaty
Articulus Infinitus tylko ma trzy spadki, ábowiem Imioná własne Krolestw, Xięstw [...] zadnego Artykułu w miánującym i w oskarzájącym spadku, nie máją.
Są też insze Imioná własne dzieci, ták Męskiego ják niewieściego rodzáju, ktore się Irregulariter zmniejszáją, jáko Nino Miásto Giovannino Jasiek, vel Jasieczek [...].
Odpowiedájąc tedy ná pytanie dokąd przełożysz Imionom własnym Cesarstw, Krolestw, i Prowinciy praepozycyą in [...].
Odpowiedájąc tedy ná pytanie dokąd przełożysz Imionom własnym Cesarstw, Krolestw, i Prowinciy praepozycyą in [...].
Imioná własne Cesarstw / Krolestw / Xięstw z miejscá znáczące máją rodzący spadek / insze inne Imioná máją odbierájący [...].
P. Jak się dzieli Imię Istotne? O. Na własne i pospolite. P. Co jest własne? O. Ktore jednej właśnie Osobie lub rzeczy służy, jak: Cycero, Rzym.
I. Imiona własne męskie jakokolwiek zakończone byle nie na a, i lub y.
Właśnie dlatego, że tworzenie nowych słów nie jest rzeczą łatwą, urabiamy imiona własne z imion pospolitych, albo też przenosimy imię własne z przedmiotu na przedmiot: miasto bierze często nazwisko od rzéki, strumyk od przyległéj okolicy, wioska od imienia osoby, właściciel od swéj ziemi i t. p.
Imiona własne, uważane tylko jako brzmienia, nie mogą być znakami pewnemi, bo nie masz dwóch narodów, któreby wymawiały imiona własne zupełnie tym samym sposobem.
Dotąd mówiliśmy o imionach własnych, rzeczownikach: od tych imion formują się przymiotniki; np. Kraków, krakowski.
IMIONA własne; ich powstanie, 469. Urabiano je z imion pospolitych , 473.
Przymiotniki oraz rzeczowniki ogólne czyli pospolite, brane w znaczeniu imion własnych, piszą się także przez początkową literę większą, np. Aleksander Piérwszy, Piotr Wielki, ogród Saski, ulica Długa.
[...] Jakkolwiek w polskim języku samogłoska y nie tylko jak w greczyznie jest córką samogłoski u, ale także powstaje ze samogłoski i pozbawionéj swojego j, i słusznie w wyrazach polskich i spolszczonych po spółgłoskach twardych zamiást czystego i piszem y, to jednakże sądzę, jiż przez nader usprawiedliwione uwzględnienie klasycznych języków, to jest greczyzny i łaciny, powinniśmy w greckołacińskich názwach naukowych i w jimionach własnych zachować etymologiczną pisownią tych języków [...].
[…] Rzeczownik zbiorowy paɳstvo łączym z liczbą mnogą tych jimion włásnych […].
P. Dlaczego Walusiu nazywamy imieniem własnem?
Wszystkie imiona własne, t. j. nazwy osób, bożków mitologicznych, narodów, krajów, miast, wsi, rzek, gór, herbów, świąt, ciał niebieskich.
Rzeczowniki dzielą się na: zmysłowe: zwierzę, stół, woda..., oderwane: cnota, pilność..., pospolite: ławka, pióro, książka..., imiona własne: Wisła, Warszawa, Tatry..., zbiorowe: tłum, ludzkość, zboże..., jednostkowe: Bóg, syn, dom...