terminów gramatycznych online
wyraz trzyzgłoskowy
Język: polski
Cytaty
Jeżeli w wyrazie trzyzgłoskowym lub więcey niż trzyzgłoskowym przedostatnia zgłoska jest długa, ta sama zgłoska przedłuża się z wyraźnym naciskiem tak, jak pospolicie przedostatnie zgłoski w naszych oyczystych wyrazach.
Kilka głosek czyli liter połączonych z jedną samogłoską lub samogłoska sama czynią zgłoskę czyli syllabę; łączenie zgłosek jednych z drugiemi tak żeby cały wyraz tworzyły zgłoskowaniem czyli syllabizowaniem zowiemy. Stąd widzimy, że wyraz podług tego jak się z jednéj lub wielu zgłosek składa, jest jednozgłoskowym, dwuzgłoskowym, trzyzgłoskowym lub wielozgłoskowym, np.: i, ja, daj, by-le, gro-mo-wła-dny.
Dowód właściwego językowi naszemu poczucia, że w powyższych wyrazach ia stanowi dwugłoskę, [...]. I w tem też najgłówniejsza przyczyna, dla któréj np. kurya za wyraz dwuzgłoskowy, tragedya za 3 zgłoskowy itd. uważać należy i pisać go, jak tutaj wskazujemy.
Wyraz przeto składa się z tylu zgłosek, ile w nim jest samogłosek; wyrazy więc są: jednozgłoskowe, jak np. a, lew, syn, deszcz, grzmot, i t. p.; dwuzgłoskowe, np. a-ni, u-czeń, nie-bo (ńe-bo), stro-na, i t. p.; trzyzgłoskowe, jak: praw-dzi-wy, na-u-ka, ro-zum-ny, i t. p.; czterozgłoskowe, jak: wy-cho-wa-nie, spo-łe-czeń-stwo, pra-co-wi-ty, i t. p. W ten sposób dzielimy, wyrazy przy ich wymawianiu; każda z powyższych zgłosek (u-czeń, na-u-ka, wy-u-czyć, na-u-ko-wy...) są to zgłoski wymowy.
Ile razy przy wymawianiu wyrazu trzeba usta otworzyć, tyle ten wyraz ma zgłosek czyli sylab. Wyrazy: ja, ty, on, pan są jednogłoskowe czyli jednosylabowe; ojciec, matka, mocny, płacić — dwugłoskowe czyli dwusylabowe; tablica wesoły są trzyzgłoskowe; pożyczony, przezroczysty są czterozgłoskowe i t d.
Podstawą każdej zgłoski jest samogłoska. Wyraz przeto składa się z tylu zgłosek, ile w nim jest samogłosek; wyrazy więc są: jednozgłoskowe; jak np. lew, syn, deszcz, grzmot; dwuzgłoskowe: a-ni, nie-bo, u-czeń, ob-cy, wil-ki; trzyzgłoskowe: praw-dzi-wy, da-le-ko, roz-pa-czać; czterozgłoskowe; wy- cho-wa-nie, o-kien-ni-ce, pra-co-wi-ty; rzadsze są pięcio i sześciozgłoskowe.