Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

forma ściągnięta zaimków

Hasło w cytatach: formy ściągnięte, ściągnięte formy
Język: polski

Cytaty

Widzimy między wypisanymi wyrazami bardzo wiele form w udowodniony sposób ściągniętych, a zatem mających w zgłosce ściągniętéj niezawodnie kiedyś długą samogłoskę, jako to: pokolenia jest ściągnięte z pokolenija, [...] zła, leśna itd. jest ściągnięte z złaja, leśnaja.

§. 232. Co do deklinacyi zaimków dzierżawczych mój, twój i swój, wiedzieć należy, że prócz form pełnych, utworzonych ściśle podług powyższego wzoru, posiadają one jeszcze także ściągnięte formy; jako to: ma, twa, swa.

O zaimkach dzierżawczych mój, twój i swój wiedzieć należy, że prócz form pełnych, utworzonych ściśle podług wzorca drugiego, posiadają one jeszcze także formy ściągnięte, jako to: ma, twa, swa.

Zaimek 3-éj osoby: ji-ja-je, jego, jéj, jemu, itd.) przyczepił się bowiem jako przyrostek do rzeczownych form przymiotnika; tak zaś złożone formy zostały potem ściągnięte, i te ściągnięcia stanowią wła­śnie formy dzisiejszéj odmiany przymiotnikowéj.

Zaimki dzierżawcze mój, -a, - e, twój, -a, -e, i dzierż.-zwrotny swój, -a, -e w odmianie deklinacyjnej miały już w staropolskim obok form pełnych i ściągnięte: moja i , twoja i twá, swoja i swá, moje i me, mojego i mego, twojego i twego, mojemu i memu i t. d.

Dzisiejsze formy bezokolicznika bać się i staćściągnięte z dawnych bojać się, stojać (porów. stsłow. bojati sę, boją sę; stojati, stoją), gdzie z dwu zgłosek oja powstało a; podobnie z bojał się, stojał mamy: bał się, stał.

Zaimki dzierżawcze mój, twój i zaimek dzierżawczo-zwrotny swój miały już w staropolskim obok form pełnych: moja, twoja, swoja, moje, mojego, mojej, mojemu... formy skrócone (ściągnięte): ma, twa, swa, me, mego, mej, twego, memu, swą itd.