Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przyimek złożony

Język: polski

Cytaty

Dodatnia w Słowach. 1e. Daje się końcowe y dla skrócenia lub harmonii, np. uczymy, nauczymy, zamiast uczym, nauczym. 2e W niektórych słowach z przyimków złożonych, wtrąca się e dla łatwiejszego i dźwięczniejszego wymawiania, np. odegnać, nadebrać zamiast odgnać, nadbrać.

Rząd Przyimków złożonych.

Przyimki złożone powstają z połączenia w jeden wyraz kilku oddzielnych przyimków. Np. Poza, ponad, zza, zpoza, zponad, zpomiędzy.

Przyimki złożone zowią się te, które się z kilku przyimków pojedynczych składają, np. z pod lub: spod, ponad, sponad; pomiędzy, spomiędzy i t. d.

[…] Widzim tedy, źe przyjimki służące za nágłosy przyjimków złożonych są: na, za, o, po, v, vz, s, z, k, które przed słabym v przemieniá się w g, jako to: gvoli powstało s kvoli.

Często przyimek jeden składa się z drugim, skąd powstają przyimki złożone czyli podwójne, np. okrom, około, naokoło, naprzeciw, naprzeciwko.

Przyimki złożone piszą się razem: naokoło, wpośród, poza, ponad i t . p . a osobno tylko z: z pośrod, z popod, z za i t. p.; oczywiście także formy wzdłużone przyimków przed imionami: przede drzwiami i t. p.

Przyimki i spójniki złożone piszą się łącznie; np. Przyimki: około, wokoło, dokoła, naokoło.

Przyimki i spójniki złożone, razem: wokoło, pośród, poza, zza, poprzez [...] aby, gdyby, atoli, przeto, aczkolwiek...

Złożone przyimki np. pomimo, napoprzek, wpośród [...] piszą się razem.