Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tempus praesens
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: praesens
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Don/1595, s. [42]

Pierwsza ktora jest? ktora w Skázującym obyczáju czásu niniejszego, liczby máłej, wtorej osoby, w słowie spráwującym i oddzielnym a przedłużone ma przed ostáteczną literą s.

Prima quae est? quae indicativo modo tempore praesenti, numero singulari, secunda persona, verbo activo et neutrali a productam habet ante novissimam literam s.

Malcz/1687, s. 35

Wie viel Tempora hat das Verbum? Fünffe: Praesens, Die gegenwärtige Zeit. Imperfectum, Die knap vergangene/ Perfectum, Die vergangene. Plusquam perfectum, Die ganz verflossene. Futurum, Die künfftige.

[Ile czasów ma czasownik? Pięć. Praesens, imperfectum, perfectum, plusquamperfectum, Futurum.]
Malcz/1687, s. 36

Das Futurum gebrauchen die Pohlen auff unterschiedliche Weise: 1. Mit dem Verbo Substant. Będę/ und zwar im Masculino, Faeminino und Neutro [...]. 2. Endiget sich das Futurum auff ein am/oder ę/ so wird conjugiret als das Praesens, behält aber doch des Futuri Bedeutung.

[Czas przyszły wyrażają Polacy na różne sposoby: 1. Czasownikiem będę w rodzaju męskim, żeńskim i nijakim [...]. 2. Jeśli czasownik kończy się na -am lub -ę, to odmienia się jak w czasie teraźniejszym, ale zachowuje znaczenie czasu przyszłego.]
Mał/1879, t. I, s. 263

Czas dzielimy, jak wiadomo, na teraźniejszy, przeszły i przyszły, wedle tego, czy zdarzenie, o którém mówię, odbywa się w téj chwili, kiedy o niém mówię; czy już się przedtém odbyło, czy też ma dopiero nastąpić. [...] Posiada zatem język polski w ogóle cztéry gramatyczne czasy (tempora) na oddanie tych wszystkich względów: 1. CZAS TERAŹNIEJSZY (praesens), np. czynię, idę, słyszę.

Powiązane terminy