terminów gramatycznych online
przeciąg
Język: polski
Cytaty
P. Wiele jest części Grammatyki? [...] P. Czego ktora naucza? [...] Prozodya syllaby z przeciągiem albo skroceniem wymawiać, i wiersze składać.
P. Co jest ilkość sylab po Łacinie quantitas? O. Jest wymiar czasu na dłuższe lub krótsze wymawianie syllab, ktore tedy z przeciągiem wymawiają się, długiemi; krotkiemi, ktore prędko zbiegają się, ktore zaś obiema sposobami wymawiać się mogą, albo przynajmniej w wierszu zażywać, spolnemi nazywamy.
P. Czy zachowuje się przerzeczona syllab ilkość w wymawianiu słow Polskich? O. Nie, ponieważ szczere Polskie słowa, dla gęstych , ktore w sobie mają konson, wszystkie się powoli mowią acz bez przeciągu zbytniego. W słowach jednak z Łacińskiego wziętych, taż sama, co i w Łacińskim języku ilkość zachowana być powinna; przeformowane także osobliwie na końcu, gdy wokala przed wokalą zachodzi, prędko zbiegać potrzeba, jakie są kończące się na cya [...] na ya, lub ia; jako besty꙼a, parafĭa ettc;
Grammatyka dzieli się na cztery części. [...] IV. Prozodya uczy, ktore sylaby krotko, à ktore z przeciągiem wymawiać potrzeba, i jak wiersze składać.
Ilkość Sylab po Łacinie zwana quantitas jest wymiar czasu na dłuższe lub krotsze wymawianie sylab; ktore tedy z przeciągiem wymawiają się, długiemi; krotkiemi, ktore prędko zbiegają się; ktore zaś obiema sposobami w wierszu brać się mogą, spólnymi nazywamy.
SZczere Polskie słowa dla gęstych, ktore w sobie mają, konson, wszystkie się powoli mowią, acz bez przeciągu zbytniego.
Wielu innych pisarzów zgodne są zdania z powyższemi; tylko mylne co do nazwy jloczasu, zwią niektórzy przyciskiem, to już przygłosem, nagłosem, to już po łacinie accentum, to już po francuzku accent i accentuation. Udar i uderenije po rossyjsku, to już przeciąg; to betonung po niemiecku i t. d.