Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

porównanie stopniowanie

Hasło w cytatach: porownanie, porownanie imion adiektywow, porównania
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • Część II. O etymologii. O terminach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1766
  • Część II. O wykładaniu: Gott/1774
  • Etymologia: SzyPocz/1770
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
  • O imieniu: Lub/1778
  • Ortografia: SzyGram/1767

Cytaty

Jmiona Przydatne ktore nieregularne Porownania maią są następujące. bald prędko eher prędzey am ehesten nayprędzey.

ey pisze się, choć się głośno nie wymawia w Rodzącym i Dawającym spadku imion przydatnych albo Adiektywow w rodzaju niewieścim liczby małej, tudzież w przysłowiach od tychże imion pochodzących porownanie jednej rzeczy z drugą, albo nad wszystkie wyniesienie znaczących, to jest w drugim i trzecim stopniu komparacyi, nap. pięknej, piękniej, najpiękniej.

O porownaniu Imion Adiektywow [...] są trzy stopnie, przez które Adjectiva podwyższać się lub poniżać mogą.

O Porownaniu Imion Przydatnych. Imiona Przydatne w Niemieckim ięzyku porownane bywaią przez trzy Stopnie.

Rozdział, IV. o Porównaniach. (de Comparationibus).

Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].

Verbum simplex — istne, wykładane, nieskładane, compositum — składane, złożone (s. 9), złączone (s. 175), terminatio — terminacyja, comparatio — porównanie: gradus positivus — stopień ani podwyższający, ani poniżający, comparativus — trochę podwyższający, poniżający, superlativus — nadto podwyższający, poniżający; tempus (im)perfectum — czas przeszły (nie)doskonały.

Daleko więcej rodzimego słownictwa gramatycznego zawierał z natury rzeczy przeznaczony dla Szkoły Rycerskiej podręcznik W. Szylarskiego [...].

Nomen simplex — istne, nieskładane (s. 24), compositum — składane, złożone, terminatio — (s)kończenie, comparatio — porównanie: gradus positivus — stopień ani podwyższający, ani poniżający, comparativus — trochę podwyższający, poniżający, superlativus — nad wszystko podwyższający, poniżający.