stopień

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Bart/1544
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Sty/1675
• Mal/1700
• Cell/1725
• SzyGram/1767
• Fook/1768
• SzyPocz/1770
• Mon/1780
• Szum/1809
• DwBg/1813
• Gddk/1816
• Prz/1816
• Jak/1823
• Mucz/1825
• SkorM/1828
• Bor/1830
• Marc/1833
• Rew/1845
• Desz/1846
• Br/1848
• Such/1849
• Szt/1854
• Morz/1857
• Mał/1863
• Malin/1869
• Kam/1870
• Czep/1871–1872
• Lerc/1877
• Malecz/1882
• Jes/1886
• Grub/1891
• Kr/1897
• Lor/1907
• Kr/1917
• Kon/1920
• PolTerm/1921
• Nitsch/1923
• ZwO/1924
• Gaert/1927
• Kl/1939

STOPIEŃ - 2) gram. pirwsze położone słowo, przedni stopień położony positivus gradus dr eo quod ponatur primus in comparationis gradibus, quasi fundamentum graduum R A6v; positivus gradus przedni, ut doctus, położony wstopień RN (k. tyt.); comparativus gradus, ut doctior przedni (!) (w oryg. wyraz przekreślony), przyrownajacy RN (k.tyt.).

Grădus, us. Krok 2. 3. 4. Stopień. Szczébél. Wstęp. Miésce 3.

W przyrowniániu práwym Gradus, to jest stopniow máją cztery [...].

Imię przyrzutné, dzieli sie ná stosującé sie, po Fr: Comparable, i na niestosującé się, po Fr. Incomparable. Stosujące sie jest, którégo znáczęnié może sie na inszy stopięń podwyższyć álbo zniżyć.

Przymioty w przysłowiu są té: figurá, postáć, przystosowánié. i znáczęnié. [...] Przystosowánié sie tu ták spráwuje, jáko pod imiónámi przyrzutnymi, i téż stopnie ma.

Komparacya Adiektywow. P. Co to jest Komparacya? O. Jest imienia przydatnego przez stopnie odmiana. P. Wiele jest stopni czyli gradusow Komparacyi?

P. Czy Adverbia mowią się przez wszystkie stopnie Komparacyi?

IV. O porownaniu Imion Adjektywow. Rzekło się z początku, iż trzy są stopnie, przez ktore Adjectiva podwyższać się lub poniżać mogą, jako: wysoki, wyższy, najwyższy, niski, niższy, najniższy.

Adjectiva we wszystkich trzech stopniach deklinują się według danych wyżej przykładow.

Gradus, stopnie, trzy ich liczą: Gradus positivus, stopień rowny. Comparativus, wyzszy. superlativus, najwyzszy.

Uwaga. Stopniów jest 3, niski (positivus), wyższy (comparativus), najwyższy (superlativus), np. pięknie, piękniej, najpiękniej; ciemno, ciemniej, najciemniej.

Stopnie mają samé tylko przymiotniki. Stopni tych wielé bar­dzo może być w przymiotach rzeczy, ale trzy są znaczniejszé: piérwszy równy, drugi wyższy, trzeci nájwyższy.

Zaimek jest to wyráz odmiénny przez rodzaje, liczby i przypádki, stopniów tylko nié má. [...] Zowié się zaś stąd zaimkiém, że się po­spolicie kładzie za imié, którego po­wtórzénie w mowie mogłoby być przy­kré.

Nic nie powiem o szeregowaniu części mowy, bo jeszcze jest zagadką, czy lepij przedstawiać słowa nienakłoniebne przed nakłoniebnemi, czy odwrotnie? [...] Podział na cztery nakłoniebne, i tyleż nienakłoniebnych, mogłby bydź poprawionym, bo Okoliczniak (Adverbium) po wielkij części nakłania się przez stopnie, np biało, bielij, najbieli i t. d.

Gradus. Stopień.

Stopniów więcéj być nie może nad trzy: nie idzie bowiem o to, jaka jest ilość przymiotu w rzeczach, ale czy ta ilość równa jest we wszystkich, czy większa w jednych jak w drugich, czyli większa w jednéj jak w innych, które z nią porównywamy.

Niech późniéj przystąpią do tablic odmiany imion, imiesłowów, wyrazów liczbowych, i t. d. Samskrytskich, przez rodzaje, liczby, przypadki, stopnie, [...].

Przez stopnie najwięcej odmieniają się Przymiotniki, Imiosłowy, i niektóre Przysłówki ukształtowane z przymiotników.

Co do przymiotników, zapytać nie tylko o rodzaj, liczbę i spadek, lecz nadto i o stopień.

Prawidła Stopniowania Przymiotników. Z trzech stopni przymiotników (str. 9). Stopień równy po prostu tylko oznacza przymiot rzeczy, i kończy się, jak to widać w Formach IV. V. VI.

Przysłówki rządzą stopniami.

Teyp jog pagal tryiu gimimu dayktu, paweyksłay tur trys pabaygas, kurioms da służyie kłausymay iaki, iaka, iakie kt: iaki dobry, iaka dobra, iakie dobre: kurie teypoiau atsymaynu per kłausymus (przez przypadki), per liczbas (przez liczby), per gimimus, kayp matem (przez rodzaie), ir per paauksztynimas (przez stopnie), ape ka wis żemiau bus.

Imię przymiotne — co to iest imię przymiotne; iakich zakończeń przymiotniki są rodzaiu męzkiego, iakich żeńskiego, iakich nijakiego — o stopniowaniu przymiotników — sposób stopniowania, ichże trzy stopnie.

Chiński, i pobratymcze jemu: Tamboj, Tonkini, Kochinchiny nie mają Grammatyki, jako złożone z wyrazów jednozgłoskowych, nieodmieniających się przez przypadki, osoby, rodzaje, liczby, stopnie, tryby, czasy i t. p. [...].

Że będąc wyrazami przymiotów i własności, mogą oznaczać ich rozmaite stopnie np. płótno białe, lilija bielsza, śnieg najbielszy.

Przymiotniki mają trzy stopnie. Piérwszy stopień obejmuje właściwe przymiotniki bez żadnego ich porównania […].

Brak stopni.

Mają również trzy stopnie w stopniowaniu stosunkowym porównawczém. Przechodząc na drugi jego stopień: zakończone na o, zmieniają tę końcówkę na éj, np.: tanio, taniej (…)

Porównywámy częstokroć osoby i rzeczy ze sobą pod względem przyznawanych jim przymiotów, których stopień może być większy w jednéj rzeczy od stopnia tego samego przymiotu w drugiéj rzeczy. Dlá tego gramatycy słusznie pod tym względem dzielą przymiotniki na trzy stopnie, które nazywają: równym (positivus), wyższym (comparativus) i najwyższym (superlativus). W stopniu równym jest każdy przymiotnik, którym oznaczámy przymiot po prostu bez względu na to, czy ten sám przymiot jest lub być może u jakiéj jistoty większym lub mniejszym [...].

Przymiotniki polskie odmieniają się przez rodzaje, liczby, przypadki i stopnie. Ze względu na trojaki rodzaj przymiotników, z któremi się używają, mają trojaki rodzaj i trojakie zakończenie […]. Stosownie do istotników przymiotniki mają siedm spadków i dwie liczby, stopni zaś jest trzy: równy, wyższy i najwyższy.

Imiesłów jest to wyraz urobiony ze słowa, wyrażający podobnie jak słowo czynność, stan, byt, oznaczający wzgląd czasów i odmieniający się jak przymiotnik, przez rodzaje i liczby. Imiesłów w zdaniu bywa określeniem. Imiesłów nie odmienia się przez stopnie, bo nie przymiot, ale czynność, stan, byt istot w czasie wyraża. Ale kiedy względu na czas nie oznacza, na tenczas ma znaczenie przymiotnika i stopniuje się [...].

W gramatyce rozróżniamy trzy stopnie: stopień pierwszy czyli równy, stopień drugi czyli wyższy, stopień trzeci czyli najwyższy.

Przymiotnik odmienia się przez: rodzaje, liczby, przypadki, stopnie i formy.

Stopniowanie przymiotników jest to sposób użycia przymiotnika w większym lub mniejszym stopniu.

Przepisz te zdania na tablicę, przypatrz się uwa­żnie różnicom, ukazującym się w formach przymiotnika: pilny—pilniejszy—najpilniejszy, a postrzeżesz w nich pewne potęgowanie się, pewne coraz to wyższe stopnie tego przymiotu.

Mówiliśmy już w rozdziale poprzednim, że przymiotniki stopniują się czyli zmieniają stosownie do różnych odcieni przymiotu pewnej rzeczy. Język nasz odróżnia trzy stopnie przymiotu: równy, wyższy i najwyższy.

Степени сравненія, stopnie, показываютъ качество или признакъ предмета въ различной мѣрѣ напр. rozumny, rozumniejszy, najrozumniejszy, czarny, czarniejszy, najczarniejszy.

Stopniowanie przymiotników.

Przymiotniki mają trzy stopnie (gráos): stopień równy — gráo positivo, stopień wyższy — gráo comparativo i stopień najwyższy — gráo superlativo; na prz .: pilny—pilniejszy—najpilniejszy; wysoki— wyższy—najwyższy; piękna—piękniejsza—najpiękniejsza.

Przyrostki, tworzące stopnie przymiotników, i wogóle o stopniowaniu przymiotników w §§ 37—40.

Przyrostki, tworzące stopnie. Formy, którymi wyrażamy stopnie przymiotników, różnią się między sobą przyrostkami lub przedrostkami.

§ 68. Mamy zatem trzy stopnie przymiotów:

1) Stopień równy, np. długi, szczęśliwy, biały i t. d.

2) Stopień wyższy, np. dłuższy, szczęśliwszy, bielszy i t. d.

3) Stopień najwyższy, np. najdłuższy, najszczęśliwszy, najbielszy i t. d.

Przymiotnik. Stopniowanie przymiotników. Stopniowanie względne i bezwzględne. Stopniowanie proste i opisowe. Stopień równy, wyższy i najwyższy.

Ku południowi zmniejsza się ilość słów z wymianą [...] ze stopniem zawsze długim lub [...] z krótkim.

Przymiotniki — Stopnie (Graus).

Przymiotniki w języku portugalskim mają trzy stopnie:

równy - positivo

wyższy - comparativo (porównywujący)

najwyższy - superlativo.

Niektóre przysłówki mają stopnie n. p.: longe (daleko), mais longe (dalej), muito longe (bardzo daleko), pertissimo (bardzo blizko itp.).

Ta sama jakość, tkwiąca w przedmiocie, może występować z różną siłą, z różnym natężeniem, w różnym stopniu.