Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zaimek odnośny

Hasło w cytatach: odnośne zaimki, odnośny, zaimki odnośne
Język: polski
Definicja współczesna

Zaimek względny

Cytaty

P. Wiele Szczegolności swoich Zaimkow liczą Francuzi? P. Siedm Szczegolności, to jest: Zaimki Osobiste (Pronoms personnels;) Zaimki Łączone (Pronoms conjonctifs) Zaimki Osiadłe (Pronoms possessifs) Zaimki Pokazujące (Pronoms démonstratifs,) Zaimki Odnośne (Pronoms relatifs,) Zaimki Samotne (Pronoms absolus) Zaimki Nieokreślone (Pronoms indéfinis.)

P. Co to są Zaimki Odnośne? O. Zaimki Odnośne są, ktore odnoszą myśl o osobach lub rzeczach, o ktorych już wprzod w mowie było, aby jeszcze co o nich powiedzieć [...]. P. Ktoreż to są te Zaimki Odnośne? O. Te: Qui, que, quoi, dont [...].

P. Jak jeszcze osobliwiej zażywa się w Francuskim ten Zaimek Odnośny qui? O. Kiedy w Mowieniu czyli w sensie nie masz ani Imienia, ani Zaimka przed qui, ktore w ten czas znaczy kto [...]; na przykład: O Dieu! tu connois qui je suis! o Boże, ty wiesz, kto ja jestem.

Używają się tylko na pismie, a w prostych rozhoworach należy ich wyrażać, przez odnośne (relativa) zaimki (pronomina) которой, которая, которое, który, która, które.

Jeszcze się dzielą (Dividuntur) zaimki (Pronomina) na Pokazujące (in Demonstrativa), Odnośne (Relativa), Odwrotne (Reciproca), Pytające (Interrogativa), Dzierżące (Possesiva). Pokazujące, Я, ты, онъ, самъ, сей ten, тотъ ów. Odnośne: которой który, кой co za, оный ten to. Odwrotne: себя siebie. Pytające: чей czyj, кто, кой co za, которой który. Dzierżące: мой, твой, свой, нашъ, вашъ.

[Еще раздѣляются мѣстоименїя на указательныя, возносительныя, возвратительныя, вопросительныя, притяжетельныя. Указательныя, я, ты, онъ, самъ, сей, тотъ; возносительныя, который, кой, оный; возвратительное, себя; вопросительныя: чей, кто, кой, которой; притяжательныя: мой, твой, свой, нашъ, вашъ. Łomonosow 1575, § 425. ]

Zaimki odnośne, которой, которая, которое , który, która, które, równie jak сей ten, тотъ ów, онъ, самъ, zgadzają się z poprzedzającemi w rodzaju, liczbie i spadku.

[Мѣстоименїя возносительныя, которой, которая, которое, равно какъ, сей, тотъ, он, самъ согласуются съ предшедшими въ родѣ, числѣ и падежѣ: прїятель твой, который и меня любилъ, отсюду отлучился; пришла старость; она ослабила мою́ силу. Łomonosow, 1757, § 475. ]

Zaimek odnośny jeden: αὐτος ten sam, αὐτη, αὐτο.

Zaimki dzielą się na osobowe, posiadawcze, odnośne, wskazujące, pytające, łączące i nieoznaczone.

Zaimki odnośne są te, które się odnoszą do zaimków osobowych, które je zastępują. Takiemi zaimkami są: Siebie, sobie, się, sobą, które są niezmienne i swój, swoja, swoje, które się zmieniają w liczbach, rodzajach i spadkach, jak zaimek mój, moja, moje [...].

[…] Zaimki względne czyli odnośne odnoszą całe zdanie do osoby albo rzeczy poprzednio wymienionéj lub domyślnéj. Te są: który albo któren, która, które; jaki, jaka, jakie, i nieodmienny co (…).

Najlepsze jednak świadectwo spopularyzowania się już rodzimej terminologii gramatycznej, i to po szkołach, daje konsekwentnie ją stosująca gramatyka francuszczyzny S. Nałęcz-Moszczeńskiego [...].

Nomen substantivum proprium — imię, miano jestotne [...], pronomen personale — zaimek osobisty, reflexivum — wsobny, (d)osobny, demonstrativum — pokazujący, ukazujący, possessivum — (p)osiadły, posiadający, interrogativum — pytający, relativum — odnośny, odnoszący (s. 264), infinitum — nieokreślony.

Dla rosyjskiego napisał go [podręcznik] M. Lubowicz [...] .

Nomen substantivum proprium — imię ist(ot)ne (s. 63), własne (s. 8), adiectivum — przydatne, numerale cardinale — rachunkowe pierwiastkowe, ordinale — pochodzące, collectivum — zgromadzalne (s. 51); pronomen personale — zaimek pierwiastkowy, reflexivum — odwrotny, demonstrativum — pokazujący, possesivum — dzierżący, interrogativum — pytający, relativum — odnośny.