czas przeszły niezupełny

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• DonGl/1542
• Bart/1544
• Don/1595
• Don/1649
• Kor/1961

Tempus – czas: praesens – niniejszy, imperfectum – przeszły niezupełny a. niespełny, perfectum przeszły zupełny a. spełny, futurum – przyszły.

PRZESZŁY – [...] 2) gram. przeszły czas preteritum tempus R B₃ (mp); przeszły dawny czas preteritum plus quam perfectum, ut amaveram, amaveras RN IIv; przeszły dawny czas preteritum plusquam perfectum, ut amaveram, amaveras R B₃ (md); preteritum imperfectum [czasy] przeszłe niezupełne, ut amabam, amabas, amabat RN IIv i R B₃ (md); preteritum perfectum in grammatica przeszłe zupełne, ut amavi, amavisti, amaverunt R B₃ (md); preteritum perfectum przeszłe zupełne, ut amavi, amavisti, amaverunt RN IIv. Zob. PRZEJĆ, PRZYSZŁY.

Czásy słow wiele są? Trzy. Ktore. Niniejszy jáko cztę. Przeszły jáko czciłem. Przyszły jáko będę czedł. Wiele sączásow w staczániu słow? Pięć. Ktore? Niniejszy jáko cztę. Przeszły niezupełny jáko czytałem. Przeszły doskonáły jáko czciłem. Przeszły więcej niż doskonáły jáko czedłem dawno. Przyszły jáko będę czedł.

Tempora verborum quot sunt? Tria. Quae. Praesens ut lego. Praeteritum ut legi. Futurum ut legam. Quot sunt temporam declinatione verborum? Quinque. Quae? Praesens ut lego. Praeteritum imperfectum ut legebam. Praeteritum perfectum ut legi. Praeteritum plusquam perfectum ut legeram. Futurum ut legam.

Amo [...] czásu niniejszego [...] w wielkiej licz[bie] [...] Przeszłego niezupełnego, miłowałem miłowałeś miłował.

AMo [...] temporis praesentis [...] Et pluraliter [...] Praeterito imperfecto, amabam amabas amabat.

Czásu przeszłego niezupełnego gdyżem miłował gdyżeś miłowal gdy miłował.

Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.

Terminologia Reguł [...].

Figura simplex — wyobrażenie proste, nomen compositum — słączone, słożone, gradus comparativus — stępień przyrównający, superlativus — przewyszający, tempus (im)perfectum — czas przeszły (nie)zupełny, (nie)spełny.